ညဘက္မွာက်င္းပခဲ့တဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ၆၅ ႏွစ္ျပည့္ေမြးေန႔ပြဲ

၁၉ ဇြန္ ၊ မဲေဆာက္။

ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ က်ခံေနရေသာ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ႏွင့္ ႏိုဘယ္လ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ၆၅ ႏွစ္ျပည့္ေမြးေန႔ပြဲကို ကမာၻတဝွမ္းရွိ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ခ်စ္ခင္ ေလးစားသူမ်ားက က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့ၾကရာတြင္ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕ရွိ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ခ်စ္ခင္ေလးစားသူ အခ်ိဳ႕က ညဘက္တြင္ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕လယ္ရွိ စားေသာက္ဆိုင္တခုတြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကရာ ျမန္မာမ်ား သာမက ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားပါ တက္ၾကြစြာ ပါဝင္ဆင္ႏြဲခဲ့ၾကပါသည္။

မဲေဆာက္ၿမိဳ႔လယ္ရွိ AIYA စားေသာက္ဆိုင္တြင္ ယေန႔ည ၈ နာရီက ျပဳလုပ္ေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေမြးေန႔ပြဲ၏ ေနာက္ထပ္ ထူးျခားခ်က္မွာ မည္သည့္အဖြဲ႕အစည္းကမွ ဦးစီးက်င္းပခဲ့ျခင္း မဟုတ္ပဲ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ခ်စ္ခင္ေလးစားသူမ်ားက မိမိတို႔ ကိုယ္ပိုင္ေငြေၾကးမ်ားျဖင့္ စုစည္းေကာက္ခံၿပီး ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

ထိုေမြးေန႔ပြဲ အခမ္းအနားသို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား ေလးစားသူ စာနာစိတ္ရိွ မည္သူမဆို တက္ေရာက္ရန္ ဖိတ္ၾကား ထားသျဖင့္ အနီးပါတ္ဝန္းက်င္မွ စိတ္ပါဝင္စားသူ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား အမ်ား အျပား ပါဝင္တက္ေရာက္ၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အျမန္ဆံုးျပန္လည္ လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ဆုေတာင္းေပးခဲ့ၾကပါသည္။

အခမ္းအနားတြင္ အခမ္းအနားမွဴးအျဖစ္ ေအဘီအက္စ္ဒီအက္ဖ္ အဖြဲဝင္ေဟာင္း ကိုျမတ္သူမွ ေဆာင္ရြက္ ခဲ့ၿပီး၊ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ခံ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးခ်စ္တင္၊ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေဟာင္း ကိုေအာင္ေက်ာ္ႏိုင္၊ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသူ ေဒါက္တာအိုင္ယာ ၊ ဂ်ာမန္ႏိုင္ငံသား မစၥတာ မားကတ္စ္တို႔မွ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ပါတ္သက္ၿပီး မိမိတို႔ သိရွိသမွ် အမွတ္တရ စကားမ်ားႏွင့္ ေမြးေန႔ဆုေတာင္း စကားမ်ားကို ေျပာၾကား ခဲ႔ၾကပါသည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ပါတ္သက္ၿပီး ႏိုဘယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ နယ္လ္ဆင္မန္ဒဲလား ေရးခဲ့သည့္ စာသားမ်ားကို သံစဥ္ထည့္ၿပီး ေအဘီအက္စ္ဒီအက္ဖ္ အဖြဲ႕ဝင္ေဟာင္း ကိုဝင္းခ်ဳိမွ ဂီတာျဖင့္ တီးခတ္ သီဆိုခဲ့ရာ တက္ေရာက္သူ ပရိတ္သတ္မ်ားမွ တခဲနက္ အားေပးခဲ့ၾကပါသည္။ ထို႔ေနာက္ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ ေက်ာင္းသားေဟာင္းမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေဟာင္းမ်ား၊ မ်ိဳးဆက္သစ္လူငယ္မ်ားက ကမာၻမေၾက ဘူး သီခ်င္းကို သံၿပိဳင္သီဆိုျခင္း၊ ဖေယာင္းတိုင္မ်ားထြန္းညွိကာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အတြက္ ေမြးေန႔ ဆုေတာင္း သီခ်င္းကို အခမ္းအနားတက္ေရာက္လာသူမ်ား အားလံုးက သီဆိုျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ၿပီး FREE FREE DAW AUNG SAN SU KYI ဟု သံုးႀကိမ္သံၿပိဳင္ ေၾကြးေၾကာ္ခဲ့ၾကပါသည္။

ထို႔ေနာက္ မ်ိဳးဆက္သစ္ ကယန္းအမ်ိဳးသမီးငယ္မ်ားက ကယန္းရိုးရာ အကျဖင့္ ေဖ်ာ္ေျဖဧည့္ခံခဲ့ၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ဘဝျဖစ္စဥ္ ဗီဒီယို အေခြကို ျပသေပးခဲ့ကာ အခမ္းအနား တက္ေရာက္လာသူ မ်ားက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အတြက္ ဂုဏ္ျပဳေတးသီခ်င္းမ်ား သီဆိုေပးၾကၿပီး အခမ္းအနားကို ရုတ္သိမ္း ခဲ့ပါသည္။

ယခု အခမ္းအနားကို ဦးေဆာင္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကသူ အမ်ားစုမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေပၚ မတရား တရားစြဲဆိုမႈကို ကန္ကြက္သည့္ အေနျဖင့္ မႏွစ္က မဲေဆာက္-ျမန္မာ ခ်စ္ၾကည္ေရး တံတားေရွ႕ႏွင့္ ယူအန္ရံုးေရွ႕တို႔တြင္ ဆႏၵျပပြဲႏွင့္ ဆုေတာင္းပြဲမ်ားကို ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကေသာ ၂၀၀၉ စုစည္းလႈပ္ရွားမႈ ေကာ္မတီ (CAC Burma) http://www.cacburma.blogspot.com ႏွင့္ ပူးးေပါင္းလႈပ္ရွားမႈ ေကာ္မတီ (JAC ) တို႔၏ ဦးေဆာင္လႈပ္ရွားသူမ်ား အမ်ားစုပါဝင္ခဲ့ၾကေသာ္လည္း၊ မည္သည့္ အဖြဲ႔အစည္း၏ အမည္ကိုမွ အသံုးမျပဳပဲ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ခ်စ္ခင္သူအားလံုး ပါဝင္ေရးကိုသာ ဦးစားေပး ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္ဟု အခမ္း အနား ျဖစ္ေျမာက္ေရးကို ဦးေဆာင္ပါဝင္ စီစဥ္ခဲ့သူ တဦးကေျပာပါသည္။ ယခုကဲ့သို႔ ညဘက္ေမြးေန႔ပြဲ ျပဳလုပ္သည့္ အစီအစဥ္ကို မႏွစ္ကလည္း ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး ယခုႏွစ္တြင္ မႏွစ္ကထက္ လူဦးေရ ႏွစ္ဆခန္႔ ပိုမ်ားျပားစြာ ပူးေပါင္းပါဝင္လာၾကသည္ဟု ဆိုပါသည္။

လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးႏွင့္ အၾကမ္းဖက္မွဳ ဆိုင္ရာ အျငင္းပြားမွဳမ်ား

နိဒါန္း

ႏိုင္ငံေရးအၾကမ္းဖက္မွဳေလ့လာေရး သုေတသနေလာကမွာ ကနဦးအေနနဲ႕ အၾကမ္းဖက္သမားေတြရဲ႕ စိတ္ထဲကို ျမင္ေအာင္ၾကည့္ျပီး၊ ဒီလို အၾကမ္းဖက္မွဳေတြ က်ဴးလြန္လာရျခင္းရဲ႕ အေျခခံ လွံဳ႕ေဆာ္မွဳေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္မွသာ အၾကမ္းဖက္မွဳႏွိမ္နင္းေရးကို ထိထိေရာက္ေရာက္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္မယ္လို႕ အဆိုရွိၾကပါတယ္။ စိတ္ပညာရွင္တဦးျဖစ္တဲ့ Kicklighter က အၾကမ္းဖက္မွဳဆိုတာကို လူအမ်ားက လက္မခံေပမယ့္ အၾကမ္းဖက္သမားေတြနဲ႕ သူတို႕အေပၚ ေထာက္ခံသူေတြရဲ႕ စိတ္ထဲမွာေတာ့ ေကာင္းမြန္တယ္လို႕ ယူဆထားခ်က္ေတြ ရွိေနႏိုင္တယ္လို႕ ဆိုထားပါတယ္။ ဒီလိုယူဆထားခ်က္ေတြဟာ မွားယြင္းေနတယ္ဆိုတာကို အသိပညာေပးမွဳေတြ မလုပ္ႏိုင္မခ်င္း အၾကမ္းဖက္မွဳေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ႏွိမ္နင္းႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႕ သူက ဆိုခဲ့ပါတယ္။ သူ႕အဆိုကို လက္ခံျပီး အၾကမ္းဖက္မွဳေတြ ျဖစ္ပြားလာေစျခင္း၊ ေထာက္ခံအားေပးလာေစျခင္းေတြကို လွံဳ႕ေဆာ္ေပးတဲ့ ယူဆခ်က္ေတြကို ပညာရွင္အမ်ားအျပားက ထပ္မံေလ့လာခဲ့ၾကပါတယ္။

ႏိုင္ငံတကာမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္လုပ္ရပ္မ်ားစြာကို ေလ့လာၾကည့္ၾကရာမွာ ေတြ႕ရွိခဲ့တဲ့ အခ်က္ေတြကေတာ့ အၾကမ္းဖက္မွဳေတြဟာ ႏိုင္ငံေရး အေတြးအေခၚ အစြန္းေရာက္မွဳ၊ ဘာသာေရးယံုၾကည္ခ်က္ အစြန္းေရာက္မွဳနဲ႕ ႏိုင္ငံေရးအရ ထြက္ေပါက္ပိတ္မွဳေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာရျခင္း ဆိုတာပါပဲ။ ဒီလိုအၾကမ္းဖက္မွဳေတြကို က်ဴးလြန္သူေတြထဲမွာ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရေတြျဖစ္တဲ့ state-actors ေတြနဲ႕ အစိုးရမဟုတ္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြျဖစ္တဲ့ Non-state actors ေတြပါ ပါ၀င္ေနၾကပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ က်င့္သံုးျခင္းမရွိတဲ့ အာဏာရွင္ႏိုင္ငံေတြမွာ အစိုးရကိုယ္တိုင္က ႏိုင္ငံေတာ္အၾကမ္းဖက္မွဳ (State Terrorism) ကို က်ဴးလြန္တတ္မွဳေတြ ရွိသလို၊ ႏိုင္ငံေရးတည္ျငိမ္မွဳ မရွိတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႕အစည္းေတြက လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး စည္းေဘာင္ကို ေက်ာ္လြန္ျပီး အၾကမ္းဖက္ လုပ္ရပ္ေတြဆီကို ဦးတည္သြားတတ္တာမ်ိဳးေတြလဲ ရွိပါတယ္။ ျပည္တြင္းေရး ပဋိပကၡကေန ေဘာင္ေက်ာ္ျပီး ႏိုင္ငံတကာ ျပည္သူေတြရဲ႕ အာ႐ံုစိုက္မွဳ ခံလာရေစေရးအတြက္ က်ဴးလြန္တဲ့ Media Terrorism ဆိုတဲ့ အမ်ိဳးအစားကလဲ ရွိပါေသးတယ္။

၁၉၆၈ ခုႏွစ္တုန္းက E1 A1 ေလေၾကာင္းလိုင္းေတြကို ပါလက္စတိုင္း ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြက ျပန္ေပးဆြဲမွဳေတြ ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။ ပါလက္စတိုင္း ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြဘက္က ၾကည့္ရင္ ႏိုင္ငံတကာ ျပည္သူေတြရဲ႕ အာ႐ံုစိုက္ခံရေအာင္ျပဳလုပ္တဲ့ နည္းလမ္းတခု ျဖစ္ေပမယ့္ ဒီလိုျပန္ေပးဆြဲမွဳေတြမွာ အျပစ္မဲ့ ျပည္သူေတြရဲ႕ အသက္အိုးအိမ္စည္းစိမ္ေတြကို ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ၊ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ထိခိုက္ရမွဳေတြ ပါ၀င္လာတဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံတကာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းက ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြအေနနဲ႕ အသိအမွတ္ မျပဳ ခဲ့ပဲ အၾကမ္းဖက္သမားေတြအျဖစ္သာ သတ္မွတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။

အၾကမ္းဖက္မွဳေတြထဲမွာ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္မွဳ၊ ႏိုင္ငံေရးအေတြးအေခၚ အစြန္းေရာက္မွဳေတြ ကေန ထြက္ေပၚလာတဲ့ အၾကမ္းဖက္မွဳေတြလဲ အမ်ားအျပား ရွိပါေသးတယ္။ ဒီလိုအၾကမ္းဖက္မွဳေတြကို ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရေတြကိုယ္တိုင္က ေနာက္ကြယ္ကေန ပံ့ပိုးေပးေနတဲ့ state-sponsored terrorism အမ်ိဳးအစားေတြလဲ ရွိပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ အၾကမ္းဖက္မွဳေတြ ျဖစ္ပြားလာခဲ့တာနဲ႕ လူအမ်ား ေသေၾကပ်က္စီးရံုမက လူေတြအၾကားမွာ အေၾကာက္တရားပ်ံ႕ပြားလာတာေတြ ျဖစ္ေလ့ရွိပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္မွဳကို ေထာက္ခံအားေပးသူေတြနဲ႕ ဆန္႕က်င္သူေတြအၾကား ႏိုင္ငံေရး လိုအပ္ခ်က္ ဆိုတာေပၚ အေျခခံတဲ့ အျငင္းပြားမွဳေတြ ျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထ ရွိပါတယ္။

လူတေယာက္တည္းမွာတင္ အသက္ သံုးႏွစ္အရြယ္ ကေလးတေယာက္ရဲ႕ မီးဆိုတာ ပူတယ္၊ မကိုင္ရဘူး ဆိုတဲ့ အသိနဲ႕ အသက္ သံုးဆယ္အရြယ္ လူတေယာက္ရဲ႕ မီးဆိုတာ ဘယ္လို အသံုးခ်ရမယ္၊ မီးေဘးအႏၱရာယ္ မျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လို ကာကြယ္ရမယ္၊ မီးေဘးသင့္လာရင္ ဘယ္လို စီမံေဆာင္ရြက္ရမယ္ ဆိုတဲ့ အသိတရားေတြ မတူပါဘူး။ ဒီေတာ့ အေတြးအေခၚေရခ်ိန္၊ အယူအဆေရခ်ိန္၊ ပညာအရည္အခ်င္းေရခ်ိန္၊ အလုပ္အကိုင္ နဲ႕ တာ၀န္ယူမွဳ ေရခ်ိန္၊ ဘ၀ျဖတ္သန္းမွဳ ေရခ်ိန္ေတြမွာ အမ်ိဳးမ်ိဳး ကြဲျပားျခားနားေနတဲ့ လူေတြအတြင္းမွာ အျငင္းပြားမွဳေတြ ျဖစ္တတ္ၾကတာ ထံုးစံတခုပါပဲ။ အၾကမ္းဖက္မွဳဆိုတာနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ပါလီမန္ေတြ၊ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းေတြကေန လမ္းေဘး အရပ္သားစကား၀ိုင္းေတြအထိ အျငင္းပြားမွဳေတြ ရွိတတ္ပါတယ္။

အျငင္းပြားမွဳမ်ား

အျငင္းပြားမွဳေတြထဲမွာ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး (Armed Struggles) ဆိုတာနဲ႕ အၾကမ္းဖက္မွဳ (Terrorism) ကို ကြဲကြဲျပားျပား နားမလည္သူေတြက ဒီႏွစ္ခုကို ေရာေထြးျပီး ျငင္းခုန္ေလ့ရွိပါတယ္။ ဒီလိုေရာေထြးေျပာဆိုမွဳေတြဟာ ေတာ္လွန္ေရးတရပ္ရဲ႕ လူထုစည္းရံုးေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကို ေသြဖည္ရာ ေရာက္သလို လူထုေထာက္ခံမွဳ စြမ္းအား က်ဆင္းလာေအာင္ ျပဳလုပ္တာနဲ႕ အတူတူပါပဲ။ ကမၻာတ၀ွမ္းလံုးက ျပည္သူလူထုရဲ႕ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးနဲ႕ အၾကမ္းဖက္မွဳေတြကို ရွဳျမင္ပံုေတြ လံုး၀ မတူညီပါဘူး။

လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးဆိုတာကို ျမိဳ႕ျပေပ်ာက္က်ားစစ္အေနနဲ႕ ဆင္ႏႊဲတာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ေက်းရြာအေျခခံျပီး ျမိဳ႕ကို သိမ္းတာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဘယ္လိုပံုသ႑ာန္နဲ႕ ဆင္ႏႊဲသည္ျဖစ္ေစ တရားေသာ ေတာ္လွန္ေရးျဖစ္ရင္ လူထုက ေထာက္ခံပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာကလဲ ေထာက္ခံပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အၾကမ္းဖက္မွဳဆိုတာကိုေတာ့ ျပည္သူလူုထုက မေထာက္ခံပါဘူး။ ႏိုင္ငံတကာကလဲ မေထာက္ခံပါဘူး။ ဒီလိုအေျခအေနေတြကို လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႕ ဆက္စပ္မဟာမိတ္ အဖြဲ႕ အစည္းေတြ အေနနဲ႕ ေသေသခ်ာခ်ာ သေဘာေပါက္ နားလည္ဖို႕ လိုပါတယ္။

လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရးနဲ႕ အၾကမ္းဖက္မွဳအၾကားမွာ ျခားထားတဲ့ စည္းေဘာင္ဟာ အျပစ္မဲ့ ျပည္သူေတြကို သတ္ျဖတ္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေက်းလက္ေဒသမွာ ခ်ီတက္လာတဲ့ စစ္ေၾကာင္းတခုကို မိုင္းဆြဲတိုက္ခိုက္မွဳ၊ ျမိဳ႕ျပမွာ စစ္လက္နက္ပစၥည္း သိုေလွာင္ရံုကို ဗံုးခြဲမွဳဆိုရင္ ဒါဟာ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုမဟုတ္ပဲ ျပည္သူလူထုအၾကားမွာ ပစ္မွတ္ကို တိုက္ခိုက္မွဳဆိုတာက်ေတာ့ indiscriminate killings ျဖစ္သြားပါတယ္။ ဒါကို အမွန္တရားပါလို႕ ဘယ္လိုပဲ Justification လုပ္လုပ္ အၾကမ္းဖက္မွဳျဖစ္သြားပါတယ္။ ေတာ္လွန္ေရးတခုရဲ႕ စည္းေဘာင္ကို ေက်ာ္သြားျပီး ေတာ္လွန္ေရးသမားတေယာက္ ထားရွိရမယ့္ က်င့္၀တ္ကို ခ်ိဳးေဖာက္လိုက္တာနဲ႕ အၾကမ္းဖက္သမား တေယာက္ျဖစ္သြားပါတယ္။ ဒီလိုလုပ္ရပ္မ်ိဳးေတြကို ေတာ္လွန္ေရး အသိုင္းအ၀ိုင္းကလဲ ျပတ္ျပတ္ သားသား ဆန္႕က်င္ကန္႕ကြက္ၾကရမွာျဖစ္ပါတယ္။

Justification လိုက္လုပ္ေပးရင္ လုပ္သူေတြကို အၾကမ္းဖက္မွဳကို ေထာက္ခံအားေပးသူေတြ ျဖစ္သြားပါတယ္။ ဒီထက္ ပိုဆိုးတာက ေတာ္လွန္ေရးေလွကို ပင္လယ္ျပင္မွာ ၀မ္းဗိုက္ေဖာက္လိုက္တာနဲ႕ အတူတူပါပဲ။ ေလွေမွာက္တတ္ပါတယ္။ ကမၻာေပၚမွာ ေတာ္လွန္ေရးစည္းေဘာင္ကို ေက်ာ္ျပီး အၾကမ္းဖက္လုပ္ရပ္ေတြ လုပ္လိုက္လို႕ အမွန္က အမွားျဖစ္ျပီး ရစရာမရွိေအာင္ ေၾကမြက်ဆံုးသြားခဲ့ရတဲ့ ေတာ္လွန္ေရးေတြ အမ်ားၾကီးပါပဲ။

ကမၻာတ၀ွမ္းလံုးမွာ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရးနဲ႕ အၾကမ္းဖက္မွဳကို ေရာေထြး ေျပာဆိုတတ္သူ လူႏွစ္မ်ိဳး ရွိပါတယ္။ တမ်ိဳးက ကြဲျပားျခားနားမွဳကို နားမလည္သူေတြျဖစ္ပါတယ္။ တမ်ိဳးကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးအစြန္းေရာက္ အေတြးအေခၚေတြေၾကာင့္ အၾကမ္းဖက္မွဳမွန္း သိပါလ်က္နဲ႕ ဒါကိုေထာက္ခံ အားေပးျပီး Terrorist Propaganda of Justification ကို လုပ္ေဆာင္ေနသူေတြပါ။

ပထမအမ်ိဳးအစားကိုေတာ့ ကြဲျပားျခားနားမွဳကို ရွင္းလင္းေျပာဆို အသိပညာေပးရပါမယ္။ ဒုတိယ အမ်ိဳးအစားကိုေတာ့ သူတို႕ Justification လုပ္ေနတဲ့ အယူအဆေတြဟာ မွားယြင္းေၾကာင္း အသိပညာေပးျခင္းနဲ႕ လိုအပ္လာရင္ ႏွိမ္နင္းအေရးယူျခင္းေတြ ျပဳလုပ္ရပါမယ္။ ဒီလိုမဟုတ္ရင္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြင္းမွာ အၾကမ္းဖက္မွဳကို ေထာက္ခံတဲ့ သေဘာတရားေတြ ပ်ံ႕ႏွံ႕သြားျပီး၊ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း လံုျခံဳေရး (Societal Security) ကို ထိခိုက္ေစပါတယ္။ အာဏာရွင္ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြင္းမွာ ေတာ္လွန္ေရးသေဘာတရားေတြ ပ်ံ႕ႏွံ႕သြားရင္ ေအာင္ပြဲကို ဦးတည္ေစ ပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္မွဳ သေဘာတရားေတြ ပ်ံ႕ႏွံ႕သြားရင္ေတာ့ က်ရွံဳးျခင္းကို ဦးတည္ေစတဲ့အျပင္၊ အာဏာရွင္စနစ္ က်ဆံုးျပီး ေနာက္ပိုင္းကာလေတြရဲ႕ တိုင္းျပည္ တည္ေဆာက္ေရး ကိုပါ အၾကီးအက်ယ္ ထိခိုက္ေစႏိုင္ပါတယ္။ တခါတရံမွာ conflict escalation ျဖစ္ျပီး ကမၻာတ၀ွမ္းလံုးကိုပါ ပ်ံ႕သြားတတ္ပါေသးတယ္။

တကယ္ေတာ့ Global Terrorism ထြက္ေပၚလာရျခင္းရဲ႕ အေျခခံ source ဟာ intra-state conflicts ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီမွာ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရေတြက state-terrorism က်ဴးလြန္မွဳေတြ ရွိလာလို႕ ႏိုင္ငံတကာက ၀င္ေရာက္ေျဖရွင္းေပးဖို႕ ၾကိဳးပမ္းေနရမွဳေတြ ရွိေနသလို၊ တျပိဳင္နက္တည္းမွာပဲ Non-State actors ေတြျဖစ္တဲ့ ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြက political frustration ျဖစ္ျပီး အၾကမ္းဖက္မွဳေတြ မလုပ္လာေအာင္ကိုလဲ ေစာင့္ၾကည့္အကဲခတ္မွဳေတြ၊ အသိပညာေပးမွဳေတြ လုပ္လာၾကရျပန္ပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္မွဳနဲ႕ ပတ္သက္ေနတဲ့ ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႕အစည္းေတြရဲ႕ စာရင္းေတြကို ႏိုင္ငံတကာ ပညာရွင္ေတြက ရွာေဖြျပဳစုျပီး၊ ဒီအဖြဲ႕အစည္းေတြကို ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႕အစည္းေတြကေန အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕အစည္းေတြျဖစ္ေအာင္ တြန္းအားေပး လွံဳ႕ေဆာ္လိုက္တဲ့ အေတြးအေခၚ၊ အယူအဆေတြ၊ ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ လႊမ္းမိုးမွဳေတြကို ေလ့လာဆန္းစစ္ေနၾကပါတယ္။

အၾကမ္းဖက္ အေတြးအေခၚရွိတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ ျဖစ္လာရင္ အလြန္အႏၱရာယ္ ၾကီးမားတဲ့အတြက္ ဒီေခါင္းေဆာင္ေတြကို စံုစမ္းရွာေဖြ ေဖာ္ထုတ္ျပီး ၄င္းတို႕ရဲ႕ ေငြေၾကးအလႊဲအယူမ်ားကို ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေရး၊ ၄င္းတို႕ ဦးေဆာင္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားရဲ႕ ေတာ္လွန္ေရးလမ္းစဥ္ကို ဆန္းစစ္ေလ့လာေရး၊ ေနာက္လိုက္ အဖြဲ႕၀င္မ်ားအတြင္းမွ အၾကမ္းဖက္မွဳကို ေထာက္ခံအားေပးႏိုင္ဖြယ္ ရွိသူမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ေရး စတဲ့ လိုအပ္တဲ့ လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြ ဆက္လုပ္ဖို႕ ကိုလဲ ႏိုင္ငံတကာ လံုျခံဳေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ၾကိဳးပမ္း ေဆာင္ရြက္ ေနၾကရပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ေသခ်ာတာတခုကေတာ့ အၾကမ္းဖက္ ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႕အစည္းေတြရဲ႕ အမည္ေတြဟာ တိုးပြားလာတာသာ ရွိျပီး၊ ေလ်ာ့နည္းသြားတာ မရွိတဲ့အတြက္ အၾကမ္းဖက္မွဳကို လက္နက္တခုအျဖစ္ အသံုးခ်လိုက္တဲ့ ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႕အစည္းေတြ တိုင္းဟာ ေအာင္ပြဲနဲ႕ ေ၀းကြာသြားခဲ့ၾကတယ္ ဆိုတာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးနဲ႕ အၾကမ္းဖက္မွဳဆိုတာကို ကြဲကြဲျပားျပား နားလည္သေဘာေပါက္ဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။

လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးႏွင့္ အၾကမ္းဖက္မွဳ

လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး (A/S)၊ ေတာ္လွန္ေရးစစ္ပြဲ Guerrillas Warfare (GW)၊ သူပုန္ထမွဳ Insurgency၊ ေတာ္လွန္ေရး (Revolution) အမ်ိဳးသားလြတ္ေျမာက္ေရး (National Liberation) စတာေတြအားလံုးဟာ Political Violence အမ်ိဳးအစားေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ Political Violence ဆိုတာက လူသားသမိုင္းနဲ႕ အတူေမြးဖြားလာခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ မတရားမွဳေတြက ဥပေဒျဖစ္လာတဲ့အခါ ေတာ္လွန္ပုန္ကန္မွဳဆိုတာ လူ႕တာ၀န္တရပ္ ျဖစ္လာပါတယ္။ ဒီတာ၀န္ကို ကမာၻတ၀ွမ္းလံုးက ျပည္သူ လူထုၾကီးက အသက္နဲ႕ရင္းျပီး ထမ္းေဆာင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ မတရားတဲ့ အာဏာရွင္ အစိုးရမ်ားစြာဟာ လူထုၾကီးရဲ႕ Political Violence ေတြေၾကာင့္ အာဏာကို စြန္႕လႊတ္ခဲ့ၾကရပါတယ္။ Political Violence ေတြေၾကာင့္ အေမရိကန္ေတာ္လွန္ေရးၾကီး ျဖစ္ပြားလာခဲ့ပါတယ္။ Thomas Jefferson က ေတာ္လွန္ပုန္ကန္မွဳဆိုတာ အစိုးရတရပ္ရဲ႕ က်န္းမာေရးတိုးတက္ေကာင္းမြန္မွဳအတြက္ လိုအပ္တဲ့ ေဆး၀ါး ျဖစ္တယ္လို႕ ဆိုထားခဲ့ဖူးပါတယ္။

utilitarianism နဲ႕ ပတ္သက္ရင္ ဆရာတဆူျဖစ္တဲ့ John Stuart Mill ကလဲ political violence ဆိုတာကို ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ အေျခအေနတရပ္မွာ က်င့္၀တ္အားျဖင့္ ဘယ္ေလာက္မွန္ကန္တယ္ဆိုတဲ့ balance of reason ေပၚမွာ မူတည္ျပီး justify လုပ္ႏိုင္ေၾကာင္း ဆိုခဲ့ပါတယ္။ တကယ္လို႕ အစိုးရတရပ္ဟာ ျပည္သူလူထုရဲ႕ လြတ္လပ္စြာ ေရးသားထုတ္ေ၀ခြင္နဲ႕ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္ေတြကို ပိတ္ပင္ေနျပီဆိုရင္၊ လူထုရဲ႕ အျမင္နဲ႕ သေဘာထားေတြကို လ်စ္လ်ဴျပဳေနျပီဆိုရင္ ဒီလို အေျခအေနမ်ိဳးမွာ လူထုအေနနဲ႕ political violence ကို အသံုးျပဳျပီး ေတာ္လွန္ရမွာျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ သေဘာတရားကို ေပၚလြင္ေအာင္ ေရးသားထားခဲ့ပါတယ္။ Political Violence ကို အသံုးျပဳရာမွာ တရားမွ်တမွဳရွိမရွိ ဆိုတဲ့ အခ်က္နဲ႕ ေအာင္ပြဲအတြက္ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရွိမွဳ ႏွစ္ခုကို ၾကည့္ျပီး justify လုပ္ဖို႕ ဆိုထားခဲ့ပါတယ္။

Commentator Robert Audi ကေတာ့ တျခားျငိမ္းခ်မ္းေရးနည္းလမ္းမ်ားကို ဘယ္လိုမွ အသံုးျပဳလို႕ မရႏိုင္ေတာ့တဲ့အဆံုးမွာ Political Violence ကို ေနာက္ဆံုးနည္းလမ္းအေနနဲ႕ အသံုးျပဳဖို႕ လိုအပ္တယ္လို႕ ဆိုထားခဲ့ပါတယ္။ သူက ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႕အစည္းတခုဟာ ေတာင္းဆိုမွဳ၊ အသနားခံမွဳေတြ ဘာမွကို ထပ္လုပ္လို႕ မရႏိုင္ေတာ့တဲ့ အေျခအေန၊ ေတာင္းဆိုခ်က္မွန္သမွ်ကို လ်စ္လ်ဴရွဳခံေနရတဲ့ အေျခအေန၊ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပမွဳေတြကို အၾကမ္းဖက္ႏွိမ္နင္းခံလိုက္ရတဲ့ အေျခအေနေတြမွာ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးေတြ၊ ပုန္ကန္ေတာ္လွန္မွဳေတြ ျပဳလုပ္တဲ့ ေတာ္လွန္ေရး လမ္းေၾကာင္းတခုေပၚကို တက္ေရာက္မွသာ ေအာင္ပြဲခံႏိုင္မယ္လို႕ ဆိုထားခဲ့ပါတယ္။ အာဏာရွင္ အစိုးရေတြကို သံတမန္နည္းလမ္း၊ သာမန္ ေတာင္းဆိုခ်က္ ႏိုင္ငံေရးနည္းလမ္းေတြနဲ႕ေတာ့ ေအာင္ျမင္ေအာင္ ဆန္႕က်င္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ေၾကာင္း ေရးသားေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

ဒီလိုေတြးေခၚပညာရွင္ေတြအပါအ၀င္ ကမာၻ႕ျပည္သူလူထုဟာ Political Violence အမ်ိဳးအစားေတြျဖစ္တဲ့ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးေတြ၊ သူပုန္ထမွဳေတြ၊ အမ်ိဳးသားလြတ္ေျမာက္ေရး တိုက္ပြဲေတြ၊ လူထုတိုက္ပြဲေတြကို အဖိႏွိပ္ခံျပည္သူေတြက ဖိႏွိပ္တဲ့ အာဏာရွင္ေတြကို ပုန္ကန္မွဳေတြအေနနဲ႕ တခဲနက္ ေထာက္ခံအားေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ အဖိႏွိပ္ခံရတဲ့ ျပည္သူေတြဘက္က ရပ္တည္တဲ့ Non-State actors ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြကို ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ၊ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ကူညီပံ့ပိုးေပးမွဳေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လဲ ႏိုင္ငံေရးအေျမာ္အျမင္ မရွိတဲ့ ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႕အစည္း တခ်ိဳ႕ဟာ မက်ဴးလြန္သင့္တဲ့ ရာဇ၀တ္မွဳေတြကို စတင္ ျပဳလုပ္လာၾကပါေတာ့တယ္။ မိမိတို႕ သက္ဆိုင္ရာ ျပည္သူလူထုရဲ႕ အသက္အိုးအိမ္စည္းစိမ္ကို တိုက္ရိုက္ထိပါးေစတဲ့ ဗံုးေဖာက္ခြဲမွဳေတြ၊ ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္မွဳေတြ၊ စစ္ပြဲမွာေတာင္ ေရွာင္ရွားရမယ့္ ပစ္မွတ္ေတြျဖစ္တဲ့ ေဆးရံု၊ ေက်ာင္းစတာေတြကို စီးနင္းမွဳေတြ၊ အမ်ားျပည္သူ အသံုးျပဳတဲ့ ေလေၾကာင္း၊ ေရေၾကာင္း၊ ကုန္းေၾကာင္း ပို႕ေဆာင္ဆက္သြယ္ေရး လုပ္ငန္းေတြကို တိုက္ခိုက္မွဳေတြ ျဖစ္ပြားလာပါတယ္။

ဒီလို လုပ္ေဆာင္လာမွဳေတြမွာ Political Frustration ေၾကာင့္ ေပၚထြက္သြားတဲ့ တိုက္ခိုက္မွဳေတြသာမက အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ အမည္ကို လူသိထင္ရွားျဖစ္ေစလိုမွဳ၊ ေခါင္းေဆာင္အမည္ နာမည္ေက်ာ္ၾကားလိုမွဳနဲ႕ ဒီလို မတည္မျငိမ္ျဖစ္မွဳေတြကေန အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားကို ပ်က္ယြင္းေစလိုမွဳ စတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြပါ ပါ၀င္လာၾကပါတယ္။ ဒါေတြဟာ (၁၉၇၀) ေႏွာင္းပိုင္း ကာလေတြမွာ ကမာၻနဲ႕အ၀ွမ္းမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ စစ္အာဏာသိမ္းမွဳေတြ၊ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး ေရခ်ိန္ နိမ့္တုန္ျမင့္တုန္ ျဖစ္ကုန္မွဳေတြနဲ႕ ေတာ္လွန္ေရးလမ္းစဥ္ေတြကို လူထုက အျပည့္အ၀ ေထာက္ခံ ပါ၀င္မွဳ ေလ်ာ့ပါးလာမွဳေတြရဲ႕ နိဒါန္း အစပါပဲ။ ေတာ္လွန္ေရးနဲ႕ အၾကမ္းဖက္မွဳကို ေ၀ေ၀၀ါး၀ါး နဲ႕ နားလည္မွဳေတြ ရွဳပ္ေထြးကုန္ၾကပါတယ္။ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြကို အၾကမ္းဖက္သမားေတြလို႕ တံဆိပ္ကပ္ ေခ်မွဳန္းႏိုင္ခြင့္ကို အာဏာရွင္ေတြကို သြားေပးလိုက္သလို ျဖစ္ကုန္ျပီး၊ အာဏာရွင္ေတြက ဦးေဆာင္ျပဳလုပ္တဲ့ ေရြးေကာက္ခံ အာဏာရွင္စနစ္ (electoral authoritarianism) ေတြ သက္ဆိုးရွည္ေရးအတြက္ အေထာက္အကူ ေပးလိုက္သလိုေတြ ျဖစ္ကုန္ပါေတာ့တယ္။

တခ်ိဳ႕ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြက်ေတာ့ Media attention ရေအာင္ဆိုျပီး ႏိုင္ငံတကာ ေလေၾကာင္းလိုင္းေတြက ေလယာဥ္ေတြကို ျပန္ေပးဆြဲတာေတြ၊ သံရံုးေတြကို ၀င္ေရာက္စီးနင္းမွဳေတြ၊ တိုက္ခိုက္မွဳေတြကိုပါ ျပဳလုပ္လာၾကျပန္ပါေတာ့တယ္။ ဒီလုပ္ရပ္ေတြဟာ ေတာ္လွန္ေရးတရပ္ရဲ႕ ေျခလွမ္းေတြကို တခါတည္း တုံ႕ဆြဲလိုက္သလို ျဖစ္သြားပါတယ္။ အိမ္တအိမ္မွာ အေဖက အရက္မူးျပီး ေသာင္းက်န္းႏွိပ္စက္တဲ့ ဒဏ္ကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ခံေနရတဲ့ အေမကို လူေတြက ကိုယ္ခ်င္းစာ သနားၾကစျမဲပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ဒီအေမက အေဖ့ေဒါသေအာက္မွာ ျပားျပား၀ပ္ေနတဲ့ မ်က္စိသူငယ္၊ နားသူငယ္ ကေလးေလးကို မဆီမဆိုင္ သြားရိုက္တဲ့အခါ ဒီျဖစ္ရပ္အေပၚမွာ ရွဳျမင္သူ ႏွစ္မ်ိဳးေပၚထြက္လာပါတယ္။ ဒါကို အေမ့ရဲ႕ အမွားလို႕ တြက္သူက တြက္ျပီး၊ အေမက ဘယ္ေလာက္ခံစားေနရလဲ ဆိုတာကိုေကာ နားမလည္ေပးႏိုင္ဘူးလားလို႕ ယူဆသူေတြက ယူဆတာမ်ိဳးပါ။ အေမ့ရဲ႕ ဒုကၡကို လူေတြက ခံစားနားလည္ေပးျပီး အေဖျဖစ္သူရဲ႕ အမွားလို႕သာ လူေတြက တြက္ဆေနခ်ိန္မွာ အေမျဖစ္သူရဲ႕ တာ၀န္က အေဖ့ေဒါသ စက္ကြင္း ကေလးငယ္ေလးဆီ မက်ေရာက္ေအာင္ တတ္ႏိုင္သမွ်ေလး ကာကြယ္ေပးရမယ့္ အေျခအေနမ်ိဳးပါ။

ဒါကို အေမမပီသပဲ မိမိရဲ႕ ဒုကၡကို ကေလးဆီကိုပါ ထပ္မွ်ေ၀ေပးလိုက္တာကေတာ့ အေမ့အမွား ျဖစ္သြားပါျပီ။ ဒါေၾကာင့္ အေဖ့လုပ္ရပ္ကိုလဲ ဆန္႕က်င္သလို အေမ့အမွားကိုလဲ ကန္႕ကြက္ရွဳတ္ခ်ရမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီၾကားထဲ အေမျဖစ္သူက သူ႕ရဲ႕ ဒုကၡေတြကို လူအမ်ားသိေစဖို႕ လမ္းမေပၚထြက္ျပီး တုတ္တေခ်ာင္းနဲ႕ ေတြ႕သမွ်ကေလး လိုက္ရိုက္ေနရင္ေတာ့ ရပ္ကြက္အေနနဲ႕က အေဖ့လုပ္ရပ္ေတြ ဆန္႕က်င္ေရးထက္ အေမ့ကို ႏွိမ္နင္းထိန္းခ်ဳပ္ေရးကိုပဲ ဦးစားေပးလာေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာမွာ အၾကမ္းဖက္မွဳႏွိမ္နင္း တိုက္ဖ်က္ေရးကို ဦးစားေပး လုပ္ငန္းေဆာင္တာ အျဖစ္ ထည့္သြင္းလာၾကတာဟာ ဒီသေဘာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ အမွန္ကေန အမွားမျဖစ္သြားေစဖို႕ ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႕အစည္းေခါင္းေဆာင္ေတြအပါအ၀င္ ေတာ္လွန္ေရး သမားတိုင္းမွာ တာ၀န္ရွိပါတယ္။

ေတာ္လွန္ေရးသမားတေယာက္ဟာ အရပ္သား ျပည္သူလူထုကို တိုက္ခိုက္ျပီဆိုတာနဲ႕ အၾကမ္းဖက္သမား ျဖစ္သြားပါတယ္။ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႕အစည္း တရပ္ဟာ ျပည္သူလူထုကို ပစ္မွတ္အျဖစ္ ထားျပီး တိုက္ခိုက္တာေတြ၊ ရန္သူေခ်မွဳန္းေရးမွာ ျပည္သူအမ်ား ေသေၾကပ်က္စီးေစႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္းေတြကို အသံုးျပဳတာနဲ႕ ဒီေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႕အစည္းဟာ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕အစည္း ျဖစ္သြားပါတယ္။ ဒီလိုပါပဲ။ အစိုးရတရပ္ဟာလဲ ျပည္သူလူထုကို သတ္ျဖတ္ႏွိပ္စက္တာ၊ လူထုတိုက္ပြဲေတြကို အၾကမ္းဖက္ ႏွိမ္နင္းတာနဲ႕ ဒီအစိုးရဟာ ႏိုင္ငံေတာ္အၾကမ္းဖက္မွဳေတြ က်ဴးလြန္တဲ့ အၾကမ္းဖက္ အစိုးရျဖစ္သြားပါတယ္။ ဒီလို အၾကမ္းဖက္ ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ အၾကမ္းဖက္ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရေတြကို စစ္မွန္တဲ့ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြ အပါအ၀င္ ျပည္သူလူထု တရပ္လံုးက ဆန္႕က်င္ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုဆက္လက္ျပီး Terrorist Propaganda of Justification အေၾကာင္းကို ဆက္လက္ တင္ျပပါမယ္။

Terrorist Propaganda of Justification

ႏိုင္ငံေရးပညာရွင္ ေဒါက္တာ ေမာရစ္တာ့ခ္၀ဲလ္ ဆိုသူက ကမာၻတ၀ွမ္းမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္မွဳေတြနဲ႕ ဆက္စပ္ေနတဲ့ အၾကမ္းဖက္သမားေတြနဲ႕ အၾကမ္းဖက္မွဳကို ေထာက္ခံသူေတြ သံုးေလ့ရွိတဲ့ ၀ါဒျဖန္႕ခ်ိေရးေတြကို ေလ့လာၾကည့္ရာမွာ အၾကမ္းဖက္လုပ္ရပ္ေတြအေပၚ justification လုပ္ျပတဲ့ အခ်က္သံုးခ်က္ကို ေတြ႕ရွိေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ သံုးခ်က္ကေတာ့

*တို႕တေတြဟာ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြျဖစ္တယ္။ ျပည္သူလူထုရဲ႕ လြတ္ေျမာက္ေရးကို ေဆာင္က်ဥ္းေပးႏိုင္ဖို႕ ျပည္သူ႕ရန္သူေတြကို ႏွိမ္နင္းေနတာျဖစ္တယ္။ ဒီအတြက္ ေတာ္လွန္ေရး လွဳပ္ရွားမွဳကာလမွာ ျပည္သူ႕ရန္သူေတြကို ေခ်မွဳန္းတဲ့ ဘယ္လို လုပ္ငန္းစဥ္မ်ိဳးကို မဆို လူထုက ေထာက္ခံရမွာ ျဖစ္တယ္။
*တို႕တေတြဟာ ျပည္သူ႕ရန္သူနဲ႕ အေပါင္းအပါေတြကို ေတာ္လွန္တိုက္ပြဲ၀င္ေနတာ ျဖစ္တယ္။ ဒီလို ေတာ္လွန္ေရးမွာ လူထုတရပ္လံုးက ပူးေပါင္းပါ၀င္ရမယ္။ ရန္သူေတြကို ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရး မလုပ္ရဘူး။ ရန္သူကို ေခ်မွဳန္းရင္းနဲ႕ ရန္သူ႕အသိုင္းအ၀ိုင္းနဲ႕ နီးစပ္သူေတြပါ ထိခိုက္သြားရင္ တာ၀န္မယူဘူး။

*တို႕တေတြဟာ ဖိႏွိပ္တဲ့ အာဏာရွင္ကို ေတာ္လွန္တိုက္ခိုက္ေနၾကတာ ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၾကားေနတာကို လက္မခံႏိုင္ဘူး။ ငါတို႕နဲ႕ ပူးေပါင္းျပီး ရန္သူကို တိုက္ရမယ္။ ငါတို႕နဲ႕ မပူးေပါင္းရင္ ရန္သူ႕လူလို႕ သတ္မွတ္မယ္။ ရန္သူကို မတိုက္ပဲ ၾကားမွာ ေနသူေတြကို ေတာ္လွန္ေရးအေပၚ မေထာက္ခံသူေတြလို႕ သတ္မွတ္မယ္။ ဒီလိုလူေတြ ေတာ္လွန္ေရးအေပၚ ကိုယ္ခ်င္းစာနာစိတ္ရွိလာေအာင္၊ ခံစားနားလည္တတ္လာေအာင္ အၾကမ္းဖက္နည္းလမ္းေတြနဲ႕ ႏွိဳးဆြေပးဖို႕ လိုတယ္။

ဒီအခ်က္သံုးခ်က္ဟာ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြ အၾကမ္းဖက္မွဳကို လက္ခံက်ဴးလြန္ လာေစတဲ့ အေတြးအေခၚ၊ အယူအဆမွားေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးပညာရွင္ Paul Wilkinson ဆိုသူကလဲ တတိယအခ်က္ျဖစ္တဲ့ ရန္၊ ငါ ျပႆနာဟာ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြကို လူထုအေပၚ အညွာအတာမရွိ အၾကမ္းဖက္မွဳက်ဴးလြန္ေအာင္ လွံဳ႕ေဆာ္ေပးလိုက္တဲ့ ျပႆနာျဖစ္ေၾကာင္း ေရးသားေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

အၾကမ္းဖက္သမားေတြနဲ႕ အၾကမ္းဖက္မွဳကို ေထာက္ခံသူေတြက ဒီ ရန္၊ ငါဆိုတဲ့ စကားလံုးကို Terrorist Propaganda of Justification အေနနဲ႕ အသံုးျပဳတတ္ၾကပါတယ္။ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြက ျပဳလုပ္တဲ့ အၾကမ္းဖက္မွဳတရပ္မွာ ျပည္သူလူထုကို ထိခိုက္ေစတာ မွန္ေပမယ့္ တဘက္ရန္သူကို ႏွိမ္နင္းႏိုင္တယ္ဆိုရင္ ေအာင္ပြဲလို႕ သတ္မွတ္ရမယ္၊ ျပည္သူလူထုၾကီးအေနနဲ႕ ဒီလိုထိခိုက္မွဳေတြ ဆက္မျဖစ္ေစခ်င္ရင္ ေတာ္လွန္ေရးထဲ ပါလာရမယ္ ဆိုတဲ့ အယူအဆတရပ္ပါ။ ဒီအယူအဆဟာ အလြန္အႏၱရာယ္ၾကီးမားျပီး ေတာ္လွန္ေရးေလွကို ၀မ္းဗိုက္ကေန ထိုးခြဲခ်၊ ျမွဳပ္ပစ္လိုက္ႏိုင္တဲ့ အယူအဆမ်ိဳးပါ။ ေတာ္လွန္ေရးတရပ္ရဲ႕ လူထုေထာက္ခံမွဳ မ႑ိဳင္ကို ရိုက္ခ်ိဳးဖ်က္ဆီးပစ္လိုက္ ႏိုင္ပါတယ္။

ေတာ္လွန္ေရးသမားဆိုတာကလဲ အဖိႏွိပ္ခံ ျပည္သူလူထုထဲကေနမွ ေမြးဖြားလာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဖိႏွိပ္ခံ ျပည္သူဘက္ကေန ရပ္တည္ျပီး ဖိႏွိပ္တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားကို ျပည္သူလူထုနဲ႕အတူ လက္တြဲေတာ္လွန္ဖို႕ ေတာ္လွန္ေရးသမား လူတန္းစားတရပ္ ထြက္ေပၚလာ တာျဖစ္ပါတယ္။ လူထုကို ဒီလို အၾကမ္းဖက္မွဳေတြနဲ႕ အေၾကာက္တရားသြင္းျပီး စည္းရံုးေရး လုပ္လို႕ မရပါ။ ဒီလုပ္ရပ္ေတြဟာ လူထုနဲ႕ ေတာ္လွန္ေရးကို ကင္းကြာသြားေစႏိုင္ပါတယ္။

ျပည္သူလူထုရဲ႕ အနာဂတ္ၾကမၼာကို ဖန္တီးေပးႏိုင္မယ့္ ေတာ္လွန္ေရးဆိုတာ ေရကန္ထဲမွာ ပြင့္လန္းလာတဲ့ ၾကာပန္းေလးတပြင့္ပါ။ ဒီလိုအခါမွာ ဒီေရကန္ကို ခန္းေျခာက္ေအာင္ လုပ္သူေတြ၊ဒီေရကန္ကို ညစ္ႏြမ္းေအာင္၊ ေသြးစြန္းေအာင္ လုပ္သူေတြဟာ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြရဲ႕ ရန္သူေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ရန္၊ ငါ စည္းျပတ္ရမယ္ဆိုတာ ေတာ္လွန္ေရးသမား အခ်င္းခ်င္း ပုလင္းတူ၊ ဘူးစို႕ လုပ္ျပီး၊ အခ်င္းခ်င္း ကာကြယ္ေပးဖို႕ကို ဆိုလိုတာ မဟုတ္ပါ။ ျပည္သူလူထုကို ဒုကၡေပးမယ့္ ရန္သူေတြကို ျပတ္ျပတ္သားသား ဆန္႕က်င္ရဲတဲ့ ေတာ္လွန္ေရးသစၥာတရားရွိျခင္းကို ဆိုလိုပါတယ္။ ေတာ္လွန္ေရး သစၥာတရားဆိုတာ ေတာ္လွန္ေရးသမား အခ်င္းခ်င္း သစၥာေစာင့္သိမွဳကို ဆိုတာမဟုတ္ပါ။ ျပည္သူလူထုအေပၚမွာ ထားရွိတဲ့ ေတာ္လွန္ေရးသစၥာတရားကို ဆိုလိုတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္သူလူထုကို အႏၱရာယ္ျဖစ္ေစတဲ့ လုပ္ရပ္ဆိုရင္ ေတာ္လွန္ေရးသမားတေယာက္ဟာ ရန္ငါ စည္းျပတ္ျပီး ျပတ္ျပတ္သားသား ကန္႕ကြက္ရမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ရန္၊ ငါ စည္းဆိုတဲ့ စကားလံုးကို Terrorist Propaganda of Justification အေနနဲ႕ အသံုးခ်လာတဲ့အခါ ဒါကုိ လူထုေရွ႕က ရပ္တည္တဲ့ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြက ကန္႕ကြက္ရွဳတ္ခ်ရမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

အၾကမ္းဖက္မွဳနဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ justification ေတြမွာ အၾကမ္းဖက္မွဳဆိုတာကို ေတာ္လွန္ေရး သမားေတြနဲ႕ လူထုက လက္ခံလာေအာင္ ဒီလိုနည္းေတြနဲ႕ justification လုပ္ေနတာေတြ ရွိသလို၊ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြ ကိုယ္တိုင္က အၾကမ္းဖက္မွဳဆိုတာ ေတာ္လွန္ေရးတရပ္ရဲ႕ Political Ends အတြက္ အသံုးျပဳရမယ့္ Means တရပ္အေနနဲ႕ လက္ခံက်င့္သံုးလာေစတဲ့ Justification ေတြလဲ ရွိပါေသးတယ္။ ပညာရွင္အမ်ားစု အာရံုစိုက္တာကေတာ့ Thrasymachan Justification ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြကို သင္ၾကားပို႕ခ်တဲ့ ႏိုင္ငံေရးသေဘာတရားေရးရာ သင္တန္းေတြအထိ ပါ၀င္ေနတတ္တာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အထူးသတိထားရမယ့္ အခ်က္တရပ္ပါ။ လက္ခံ အသံုးခ်မိတာနဲ႕ ေတာ္လွန္ေရးရဲ႕ political goals ေတြနဲ႕ တစတစ ေ၀းကြာသြားေစႏိုင္သလို၊ အျပစ္မဲ့ ျပည္သူအမ်ားကိုလဲ ဒုကၡေရာက္ေစေတာ့တာပါပဲ။

Thrasymachan Justification for Terrorism

ႏိုင္ငံေရး၊ ဘာသာေရး အစြန္းေရာက္ေနသူေတြဟာ ဥပေဒေၾကာင္းအရ၊ ကိုယ္က်င့္တရားအရ အၾကမ္းဖက္မွဳကို ကန္႕ကြက္ဆန္႕က်င္တာေတြကို လက္ခံစဥ္းစားေလ့မရွိၾကပါဘူး။ သူတို႕က ဒါေတြကို ရန္သူကို ေထာက္ခံေနသူေတြကသာ အၾကမ္းဖက္မွဳကို ဆန္႕က်င္တယ္လို႕ အထင္ေရာက္တတ္ၾကျပီး အၾကမ္းဖက္မွဳကို ကန္႕ကြက္ဆန္႕က်င္သူေတြကို ရန္သူ႕ဘက္ေတာ္သားေတြအေနနဲ႕ သတ္မွတ္ စြပ္စြဲတတ္ၾကပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္မွဳေၾကာင့္ လူအမ်ားၾကားမွာ climate of fear ပ်ံ႕ႏွံ႕လာျပီး ႏိုင္ငံေရးအက်ပ္အတည္းေတြကို ေဖာက္ထြက္ႏိုင္မယ့္ political outrage ကို ဖန္တီးႏိုင္မယ္လို႕လဲ ယူဆထားေလ့ရွိၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အၾကမ္းဖက္မွဳကို ဆန္႕က်င္တာဟာ ဒီလို political outrage ဖန္တီးႏိုင္မယ့္ အခြင့္အလမ္းေတြကို ေႏွာင့္ေႏွးေအာင္ လုပ္တာလို႕ ထင္ျမင္စြပ္စြဲတတ္ၾကပါတယ္။ ဒီလို ေတြးေခၚယူဆခ်က္ေတြ၊ ထင္ျမင္စြပ္စြဲမွဳေတြဟာ Thrasymachan Justification အေပၚမွာ သက္၀င္ယံုၾကည္ေနလို႕ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးသင္တန္းေတြ၊ ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ ႏွဳတ္ျမြက္စကားေတြမွာ Thrasymachan Justification သ႑ာန္ေတြ ပါ၀င္လာျပီဆိုရင္ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ရာ သမိုင္းနိဒါန္းေတြ စလာေတာ့မယ္လို႕ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ Thrasymachan Justification မွာ သ႑ာန္ၾကီးႏွစ္ခု ရွိပါတယ္။ ပထမသ႑ာန္က အၾကမ္းဖက္မွဳဆိုတာ ေတာ္လွန္ေရး ရွိေနေၾကာင္းကို ေဖာ္က်ဴးေနတဲ့ ျပယုဂ္တခုျဖစ္တယ္။ ေတာ္လွန္ေရးကို လူအမ်ားက သိရွိလာဖို႕၊ လက္ခံယံုၾကည္လာဖို႕၊ လူအမ်ားရဲ႕ စိတ္ဓာတ္ေတြ ႏိုးၾကားတက္ၾကြလာဖို႕အတြက္ လူအမ်ားသတိျပဳမိႏိုင္မယ့္ အခ်ိန္ကာလေတြ၊ ေနရာေတြမွာ အၾကမ္းဖက္လုပ္ရပ္ေတြကို ျပဳလုပ္ဖို႕ လိုအပ္တယ္။ ဒီလို လုပ္လိုက္ျခင္းအားျဖင့္ ရန္သူကို အားေပ်ာ့သြားေအာင္၊ စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ေအာင္၊ ရန္သူရဲ႕ အားနည္းခ်က္ကို လူအမ်ားသိလာေအာင္ လုပ္ႏိုင္မယ္။ လူေတြအၾကားမွာ အေၾကာက္တရားေတြ ပ်ံ႕ႏွံ႕လာျပီး ၊ ဘက္တခုမွာ ရပ္တည္မွ ျဖစ္ေတာ့မယ္လို႕ ယူဆခ်က္ေတြ ေပၚထြန္းလာမယ္၊ ေတာ္လွန္ေရးနဲ႕ ပူးေပါင္းလာၾကမယ္ ဆိုတဲ့ သ႑ာန္ပါ။ ရန္သူရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားကို မျဖိဳဖ်က္ႏိုင္ခင္မွာ ေရတိုအေနနဲ႕ အၾကမ္းဖက္မွဳေတြ သံုးဖို႕ လိုအပ္တယ္လို႕ ဒီသ႑ာန္ကို လက္ခံသူေတြက ေျပာဆိုစည္းရံုးတတ္ပါတယ္။

ဒုတိယသ႑ာန္ကေတာ့ ပိုျပီး ေၾကာက္မက္ဖြယ္ေကာင္းပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္မွဳဆိုတာကို ေတာ္လွန္ေရးရဲ႕ လက္နက္တခုအေနနဲ႕ အသံုးျပဳျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ တဘက္ရန္သူဟာ အားသာျပီး၊ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြက အားနည္းသူေတြျဖစ္တဲ့အတြက္ အၾကမ္းဖက္မွဳကို စစ္ပြဲရဲ႕ လက္နက္တခုအေနနဲ႕ အသံုးျပဳရမွာျဖစ္ျပီး၊ ဒီလိုအၾကမ္းဖက္မွဳမွာ ေသဆံုးသြားသူေတြဟာလဲ စစ္ပြဲရဲ႕ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးသာ ျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ သ႑ာန္တခုပါ။

ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြဟာ ဒီသ႑ာန္ တမ်ိဳးမ်ိဳးကို လက္ခံလာျပီဆိုတာနဲ႕ အၾကမ္းဖက္ စည္းေဘာင္ကို ေက်ာ္ဖို႕ ၀န္မေလးေတာ့ပဲ ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။ ဒါေတြဟာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းက လက္မခံႏိုင္တဲ့ အေတြးအေခၚေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအေတြးအေခၚေတြ လူထုၾကားကို ပ်ံ႕ႏွံ႕လာတဲ့အခါ လူထုဟာ သူတို႕ဘာသာ သူတို႕ သားေကာင္ဘ၀ကို ေရာက္ေနသူေတြလို႕ ထင္ျမင္ယူဆတတ္သြားပါတယ္။ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြကို လူထုအတြက္ ေရွ႕ကေန မားမားမတ္မတ္ တိုက္ပြဲ၀င္ေနသူေတြလို႕ မယူဆေတာ့ပဲ အာဏာရရွိေရးအတြက္ ႏွစ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္း တိုက္ခိုက္ေနၾကတာမွာ လူထုက ေျမစာပင္ေတြျဖစ္လာတယ္လို႕ ထင္ျမင္သြားပါေတာ့တယ္။ အဲဒီအခါမွာ လူထုနဲ႕ ေတာ္လွန္ေရး ေ၀းကြာသြားပါတယ္။

ေတာ္လွန္ေရးမွာလဲ အစြန္းေရာက္ (radicals) ေတြနဲ႕ moderates ေတြ ကြဲထြက္သြားပါတယ္။ radicals ေတြက အင္အားၾကီးမားေနတဲ့အခါ moderates ေတြ ေဘးထြက္ထိုင္ၾကပါေတာ့တယ္။ ေတာ္လွန္ေရး အင္အားစုေတြ စတင္ျပိဳလဲကုန္ပါတယ္။ လူထုစည္းရံုးေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကို ထိခိုက္လာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လဲ အၾကမ္းဖက္မွဳကို ေရတိုျပယုဂ္အေနနဲ႕ အသံုးျပဳလိုက္တဲ့ ေတာ္လွန္ေရးပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေရရွည္ လက္နက္တခုအေနနဲ႕ ကိုင္စြဲထားတဲ့ ေတာ္လွန္ေရးပဲျဖစ္ျဖစ္ မူလေတာ္လွန္ေရး ရည္မွန္းခ်က္ျဖစ္တဲ့ အာဏာရွင္စနစ္ ဖယ္ရွားေရး (သို႕မဟုတ္) က်ဴးေက်ာ္တဲ့ အစိုးရ ျပန္ထြက္သြားေရး (သို႕မဟုတ္) လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး တန္းတူညီမွ်ခြင့္ ရရွိေရး စတာေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္ အေကာင္အထည္မေဖာ္ႏိုင္ပဲ ျဖစ္သြားၾကေတာ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

Thrasymachan Justification ရဲ႕ အေရးၾကီးဆံုး အားနည္းခ်က္တခုကေတာ့ အၾကမ္းဖက္မွဳဆိုတာကို ေတာ္လွန္ေရးနဲ႕ တြဲစပ္ထားျခင္းပါပဲ။ အၾကမ္းဖက္မွဳမပါပဲ ဆင္ႏႊဲႏိုင္ခဲ့တဲ့ လူထုတိုက္ပြဲေတြ၊ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးေတြ၊ အေထြေထြသပိတ္ၾကီးေတြေၾကာင့္ ေတာ္လွန္ေရး ရည္မွန္းခ်က္ေတြ ျပည့္ျပည့္၀၀ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ခဲ့တာေတြ ကမာၻမွာ အမ်ားၾကီးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္မွဳကို တြဲစပ္လိုက္မွသာ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြဟာ hostes humani generis ေတြ ျဖစ္ကုန္ၾကတာပါ။ ဘယ္လို လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမ်ိဳးကမဆို ဒီလို scourge ကို ဆန္႕က်င္ၾကပါတယ္။

နိဂံုး

ခ်ဳပ္၍ ဆိုရရင္ အၾကမ္းဖက္မွဳဆိုတာက အျပစ္မဲ့ ျပည္သူေတြကို ထိခိုက္ပ်က္စီးေစျခင္း၊ တဘက္ရန္သူ အျပစ္ရွိသူေတြကို ေခ်မွဳန္းတယ္ဆိုရာမွာလဲ အျပစ္မဲ့ ျပည္သူလူထုကိုပါ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးအျဖစ္ ထိခိုက္ေစျခင္း၊ လူထုအၾကားမွာ အေၾကာက္တရား ပ်ံ႕ပြားလာေစျပီး လူ႕အဖြဲ႕အစည္း လံုျခံဳေရး (Societal Security)ကို ျခိမ္းေခ်ာက္ျခင္းစတဲ့ သေဘာလကၡဏာေတြ ေဆာင္တာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ လူေတြရဲ႕ ေၾကာက္ရြံ႕ျခင္းမွ လြတ္ကင္းေရး (Freedom from fear) လူ႕အခြင့္အေရးကို တိုက္ရိုက္ျခိမ္းေခ်ာက္မွဳလို႕ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူထုနဲ႕ တသားတည္းရွိေနတဲ့ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြဟာ လူ႕အခြင့္အေရးကို ျခိမ္းေခ်ာက္လာတဲ့ အၾကမ္းဖက္မွဳကို ေရတိုလွံဳ႕ေဆာ္ေရးယႏၱရား၊ ေရရွည္ေတာ္လွန္ေရးလက္နက္ေတြအေနနဲ႕ အသံုးျပဳမွဳကို ေရွာင္ၾကဥ္ ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

တခါတရံမွာ အာဏာရွင္အစိုးရေတြက အၾကမ္းဖက္မွဳေတြကို တမင္ျပဳလုပ္ျပီး လူထုနဲ႕ ေတာ္လွန္ေရးကို အဆက္ျပတ္သြားေအာင္ ျပဳလုပ္လာတာေတြလဲ ရွိတတ္ပါတယ္။ ဒီလိုျပဳလုပ္မွဳေတြမွာ ရန္သူ႕လူေတြ ထိခိုက္မွဳေတြကို အေၾကာင္းျပဳျပီး အၾကမ္းဖက္မွဳေတြကို Justification သြားမလုပ္မိဖို႕ကိုလဲ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြက အထူးပဲ ေရွာင္ၾကဥ္ရပါမယ္။ ဒီလို လုပ္လိုက္တာနဲ႕ ရန္သူက်င့္သံုးတဲ့ COIN (Counter-Insurgency) ကင္ပိန္းကို အေထာက္အကူ ေပးရာေရာက္ျပီး ရန္သူ႕ေထာင္ေခ်ာက္ထဲကို က်သြားတတ္ေလ့ရွိပါတယ္။

ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ေတာ္လွန္ေရးဆင္ႏႊဲတယ္ဆိုတာ လမ္းေဘးမွာ အရက္မူးေနတဲ့ အရက္သမားႏွစ္ေယာက္ ရန္ျဖစ္ေနတာ မဟုတ္ပါဘူး။ တဘက္နဲ႕ တဘက္ အျပန္အလွန္ ခြပ္ေနၾကတာကို လက္ခုပ္လက္၀ါးတီးျပီး ထိုင္ေအာ္ေနရမယ့္ ၾကက္ပြဲလဲ မဟုတ္ပါဘူး။ မတရားမွဳေတြ ဥပေဒျဖစ္လာတာကို ေတာ္လွန္ပုန္ကန္ၾကရင္း ေတာ္လွန္ေရးအင္အားစုေတြဟာ ျပည္သူထဲကေန ေပၚေပါက္လာၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္သူလူထုဟာ ေတာ္လွန္ေရးဆိုတဲ့ ၾကာပန္းရဲ႕ ေရျပင္ျဖစ္ပါတယ္။ ေရျပင္မွာ ေသြးေရာင္လႊမ္းတာကို ရန္သူက လုပ္တာဆိုရင္ ဆန္႕က်င္မယ္၊ ေတာ္လွန္ေရးသမားက လုပ္တာဆိုရင္ Justification လုပ္မယ္ဆိုတဲ့ အေတြးအေခၚ၊ အျပဳအမူေတြဟာ ေတာ္လွန္ေရး ၾကာပန္းကို တစထက္တစ ညွိဳးႏြမ္းေအာင္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြသာ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အၾကမ္းဖက္မွဳေတြကို ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ား အပါအ၀င္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတရပ္လံုးက ညီညီညြတ္ညြတ္ ကန္႕ကြက္ဆန္႕က်င္ၾကရ မွာ ျဖစ္ပါေၾကာင္း တင္ျပေရးသားလိုက္ရပါတယ္။

ခင္မမမ်ိဳး (၂၇၊ ၄၊ ၂၀၁၀)

ရည္ညႊန္းကိုးကား။ ။

Lee Anderson, The Evil in Terrorists’ Minds, Chattanooga Times Free Press B7 (Dec. 3, 2002)

Robert Audi, On the Meaning and Justification of Violence, in Violence 87 (Jerome Schaffer ed., McKay 1971).

Albert Camus, The Rebel: An Essay on Man in Revolt 11 (Anthony Bower trans., Random H. 1956)

John Alan Cohan, Formulation of a State’s Response to Terrorism and State-Sponsored Terrorism, 14 Pace Intl. L. Rev. 77, 87 n. 48 (2002).

Robert Friedlander (ed.) Terrorism, Documents of International and Local Control (Dobbs Ferry, NY: Oceana Publications, 1979).

Bruce Hoffman, The Mind of the Terrorist: Perspectives from Social Psychology, in Essential Readings on Political Terrorism 62 (Harvey W. Kushner ed., Richard Altschuler & Assocs., Inc. 2002).

Margo Hammond, Writing on Sept. 11, St. Petersburg Times 4D (Sept. 8, 2002)

Global Action for Burma (GAB): EU must take the next stronger step

26 April 2010

Global Action for Burma (GAB) calls for European Union (EU) to take the next stronger step which should be EU stands firmly on the position that it won’t recognise junta’s planned 2010 election & its results.

We welcome EU council Resolution on Burma but we want to see action. Now is the very important time for Burma. We want the EU to know that they must be realistic in dealing with junta.

International community including EU has been calling for junta to enter the dialogue with Daw Aung San Suu Kyi led democratic groups.

In reality, junta doesn’t have the will to find the solution peacefully and it is the one turning its back on dialogue table. It has now been 20 years international community calling for junta to enter dialogue.

Daw Aung San Suu Kyi once said that-

“We (NLD) have done everything we can to try to bring about a dialogue that will help us find solutions to the problems of our country. It is the military regime that is opposed to dialogue. We would like the world to look clearly at what is happening and to see where the inflexibility really lies. The National League for Democracy (NLD) represents the people of Burma and their desire for a fair, just, democratic government”.

Junta always ignores the international community calls to enter dialogue knowing that it is only words without action. Burmese people suffer more and more in the mean time and junta gained enormous profit from international community’s honey glazed approach.

We’ve had enough with military regime and we want to see real change in Burma. We also wanted to see international community supporting us with action rather than words.

We want to see EU takes brave next step rather than wondering around maintaining sanction on Burma. Even though we support sanction, but it won’t bring about real change in Burma.

Global Action for Burma (GAB) would like to see (3) practical steps EU would take in order to bring about genuine change in Burma, i.e.

1. EU must declare that it won’t recognise junta’s planned 2010 election and its results.
2. EU must call for implementation of 1990 election results and actually supporting the democratic groups attempting to implement these results.
3. EU must declare that it is ready to endorse Aung San Suu Kyi led government as the legitimate government of Burma if should the one be formed.

Daw Aung San Suu Kyi led National League for Democracy (NLD), the victors of 1990 elections decided unanimously to boycott the junta’s planned sham 2010 election.

Without the participation of Daw Aung San Suu Kyi, without the participation of National League for Democracy (NLD), and without the participation of 1990 election winning parties, junta’s planned election in 2010 is clearly not creditable.

The essence of planning to hold election in 2010 is just to nullify 1990 election results in order to legitimise military rule in Burma by excluding Daw Aung San Suu Kyi and political activists in the Burma future.

Global Action for Burma (GAB) would like to raise (5) points why EU should declare it won’t recognise junta’s planned 2010 election and its results, i.e.

1. 1990 election results are still yet to be honoured
2. Daw Aung San Suu Kyi and thousands of dissidents are still in prisons
3. National League for Democracy boycott junta’s planned election
4. 2008 constitution is designed to legitimised military rule in Burma
5. Electoral laws are unfair and undemocratic

Whenever we talk about Burma crisis, we end up saying bringing Burma case to discuss at the UNSC. After that we end up saying China and Russia would block with veto. It is like never ending circle and we have to end this.

Now, we have the new approach which will by-pass UNSC or China and Russia veto. If international community endorse Aung San Suu Kyi led government as the legitimate government if should the one be formed, then it will be the answer for Burma crisis.

For more information please contact the following spokespersons on behalf of Global Action for Burma (GAB):

Ko Sonny Aung Than Oo (Germany)

Burma Bureau Germany

00-49-173 534 7534, AtoBurma@web.de

Ko Kyaw Zaw Wai (Canada)

Canadian Campaign for Free Burma (CCFB)

1-416-358-2318, zaw.w.kyaw@gmail.com

Ko Yin Aye (USA)

Free Burma Federation (FBF)

1-2407532397, yindbso@gmail.com

Ko Ko Aung (Japan)

Democratic Federation of Burma (DFB)

090-1506-2893, kokoaung_dfbjp@yahoo.com

Ko Kyaw Than (India)

All Burma Students League (ABSL)

91-9810601506, dawnstar88@gmail.com

Ko Yin Htwe (Thailand)

Burma Political Prisoner Union (BPPU)

66845755416, yinhtwe@gmail.com

Ko Tay Zar Tay (Denmark)

Aktionsgruppe for Demokratii Burma (ADB-dk)

004522838096, tayzar.tay@gmail.com

Ko Myo Thein (UK)

Burma democratic Concern (BDC)

442084939137, myothein@bdcburma.org

Strategic Interaction အေၾကာင္း တေစ့တေစာင္း

ခင္မမမ်ိဳး

အင္အားၾကီးသူမ်ားႏွင့္ အင္အားနည္းသူတို႕ ယွဥ္ျပိဳင္ၾကရာတြင္ အင္အားၾကီးသူကသာ အႏိုင္ရမည္ဟု လူအမ်ားက ထင္တတ္ၾကသည္။ သို႕ရာတြင္ အႏိုင္အရွံဳးဆိုသည္မွာ အင္အားတခုတည္းအေပၚတြင္ တည္မွီ သည္မဟုတ္။ ႏွစ္ဘက္ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ Strategic Interaction ေပၚတြင္ မူတည္သည္။ စစ္အာဏာရွင္ စနစ္အား ဆန္႕က်င္ေတာ္လွန္ၾကရာတြင္ အာဏာရွင္ႏွင့္ ေဒါက္တိုင္မ်ားကို အားၾကီးသူ (strong actor) ဟု သတ္မွတ္၍ ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ားဘက္မွ အားနည္းသူ (weak actor) အျဖစ္သတ္မွတ္ျပီးမွသာ တိုက္ပြဲ၀င္ နည္းပရိယာယ္မ်ားကို မွန္မွန္ကန္ကန္ သံုးသပ္ခ်မွတ္ႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။

အခ်ိဳ႕ေတာ္လွန္ေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ားက အဆိုပါ သတ္မွတ္ခ်က္ကို လက္ခံလိုျခင္း မရွိၾက။ အင္အားၾကီးသူ ဘက္က စစ္တပ္၊ ရဲ အပါအ၀င္ ေဒါက္တိုင္မ်ား ရွိသကဲ့သို႕ ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ား ဘက္တြင္လည္း လူထုအင္အား အလိုလို ရွိေနျပီးသား ျဖစ္၍ အားနည္းသည့္ ဘက္ဟု သတ္မွတ္စရာ မလိုဟုဆိုတတ္ၾကသည္။ သို႕ေပမယ့္ လူထုႏွင့္ ေတာ္လွန္ေရး တသားတည္း ရွိရန္ ကနဦးစည္းရံုးမွဳမ်ား ျပဳလုပ္ထားရသည္ကို အမွတ္တမဲ့ ေနမိတတ္ရာ လွဳပ္ရွားမွဳမ်ားေပၚထြက္လာခ်ိန္တြင္မွ ေတာ္လွန္ေရးသမား မ်ားကသာ ေရွ႕ကၽြံျပီး လိုအပ္သည္ ထက္ ပိုမိုဆံုးရွံဳးနစ္နာမွဳမ်ား ျဖစ္လာတတ္ေလသည္။ ေတာ္လွန္ေရး သေဘာသဘာ၀၊ ရန္သူ႕အင္အား၊ မိမိအင္အား၊ ရန္သူ႕ပရိယာယ္၊ မိမိပရိယာယ္မ်ားကို မတြက္ပဲ စိတ္ထဲေပၚရာ ထလုပ္ေနတတ္ေသာ စိတ္ကူးယဥ္ ေတာ္လွန္ေရးသမား ေခါင္းေဆာင္မ်ားေၾကာင့္ မဆံုးရွံဳးသင့္ပဲ ဆံုးရွံဳးသြားခဲ့ရေသာ ေတာ္လွန္ေရးမ်ား ကမၻာတ၀ွမ္းတြင္ အေျမာက္အျမား ရွိပါသည္။ အေျခအေနႏွင့္ အခ်ိန္အခါ၊ လူထု၏ ေတာ္လွန္ေရး ေရခ်ိန္ အနိမ့္အျမင့္ကို ထည့္သြင္းမစဥ္းစားတတ္ေသာ သူမ်ားသည္ သူရဲေကာင္းျဖစ္တတ္ေသာ္လည္း ေခါင္းေဆာင္ေကာင္း ျဖစ္ေလ့မရွိ။ ေတာ္လွန္ေရး ေခါင္းေဆာင္ဟူသည္ အေျခအေနမွန္ကို လက္ခံစဥ္းစား သံုးသပ္ႏိုင္သူမ်ား ျဖစ္မွသာ ေအာင္ျမင္ေသာ ေတာ္လွန္ေရးတခုကို ဦးေဆာင္ဆင္ႏႊဲႏိုင္သူမ်ား ျဖစ္လာမည္ ျဖစ္သည္။

စစ္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရး ေလ့လာသူမ်ားက ၁၉ရာစု ေႏွာင္းပိုင္း လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးလွဳပ္ရွားမွဳမ်ား၊ ေျမေပၚေျမေအာက္လွဳပ္ရွားမွဳမ်ားႏွင့္ အၾကမ္းမဖက္လွဳပ္ရွားမွဳမ်ားကို ေလ့လာၾကည့္ၾကရာတြင္ အင္အားၾကီး သူမ်ားႏွင့္ အင္အားနည္းသူမ်ားအၾကားမွ Strategic Interaction မ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ခဲ့ၾကျပီး၊ အေရးပါေသာ hypothesis မ်ား ထြက္ေပၚလာခဲ့ပါသည္။

လက္နက္ကိုင္တိုက္ပြဲျဖစ္ေစ၊ လူထုတိုက္ပြဲျဖစ္ေစ၊ မည္သည့္သ႑ာန္ကိုမဆို အသြင္ေဆာင္ထားေသာ ေတာ္လွန္ေရးလွဳပ္ရွားမွဳမ်ား၏ အေရးပါေသာ ေသာ့ခ်က္သည္ ခ်မွတ္ထားေသာ ဗ်ဴဟာမွန္ကန္မွဳျဖစ္သည္။ ဗ်ဴဟာမ်ားတြင္ တိုက္ရိုက္ဗ်ဴဟာမ်ားႏွင့္ သြယ္၀ိုက္ဗ်ဴဟာမ်ားဟူ၍ ရွိသည္။ အင္အားၾကီးေသာ အာဏာရွင္ မ်ားႏွင့္ က်ဴးေက်ာ္သူမ်ား (strong actors) ကို ေတာ္လွန္ေသာ ေတာ္လွန္ေရးမ်ားတြင္ ေတာ္လွန္ေရး သမားမ်ားသည္ weak actors မ်ားျဖစ္သည္ဆိုသည့္ ေတာ္လွန္ေရးသေဘာသဘာ၀ကို ပဏာမ လက္မခံပဲ ထိေရာက္ေသာ ေတာ္လွန္ေရးဗ်ဴဟာမ်ား ခ်မွတ္လို႕မရ။ သို႕မဟုတ္လွ်င္ ရန္သူကို ေလွ်ာ့တြက္ျပီး မိမိကိုယ္ကို အဟုတ္ၾကီးထင္ေနတတ္ေသာ စိတ္ကူးယဥ္ေတာ္လွန္ေရးကိုသာ ဦးတည္သြားတတ္သည္။ ဖရိုဖရဲႏွင့္ မိုက္ရူးရဲ လုပ္ေဆာင္မွဳမ်ားသာ ေပၚထြက္ေနတတ္သည္။ သို႕ျဖစ္ရာ ေတာ္လွန္ေရးသေဘာသဘာ၀ကို မွန္မွန္ကန္ကန္ လက္ခံႏိုင္ရန္ လိုအပ္လွေပသည္။ အဆိုပါ အင္အားၾကီးသူႏွင့္ အင္အားနည္းသူအၾကား ယွဥ္ျပိဳင္ၾကရာတြင္ ေပၚထြက္လာႏိုင္သည့္ Strategic action ေလးမ်ိဳးရွိတတ္သည္။

(၁) တိုက္ရိုက္ထိုးစစ္ႏွင့္ တိုက္ရိုက္ခံစစ္

အာဏာရွင္မွ ေတာ္လွန္ေရးကို ေခ်မွဳန္းရာတြင္ တိုက္ရိုက္ထိုးစစ္ကို အသံုးျပဳျပီး ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ား ဘက္မွ တိုက္ရိုက္ခံစစ္ကို အသံုးျပဳျခင္းျဖစ္သည္။ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ဖြဲ႕စည္းျပီး ဆင္ႏႊဲသည့္ ေတာ္လွန္ေရးတြင္ ႏွစ္ဘက္စလံုး အက်အရွံဳးမ်ားသည္။ ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ားဘက္မွ ေျခကုပ္ယူ စခန္းမ်ား တခုျပီးတခု က်ဆံုးတတ္သည္။ ေက်းလက္ျမိဳ႕ျပမ်ားတြင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ အဖြဲ႕မ်ားဖြဲ႕စည္းျပီး ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္သည့္ ေတာ္လွန္ေရးတြင္မူ တတိတိႏွင့္ အတိုက္အခံ အဖြဲ႕အစည္း အဖြဲ႕၀င္မ်ား အမွည့္ေခၽြခံရတတ္ေလ့ရွိသည္။ လူဖမ္းပြဲမ်ား ထြက္ေပၚလာတတ္ျပီး၊ ေအာင္ပြဲ၏ အဆံုးအျဖတ္မွာ လူထုေတာ္လွန္ေရး ေရခ်ိန္အေပၚတြင္ မူတည္သည္။ ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ား အေနျဖင့္ လူထုႏွင့္တသားတည္း မျဖစ္ေသးပဲ ဤ strategic interaction ကို ေရြးခ်ယ္ပါက ေတာ္လွန္ေရးအရွိန္ ျပဳတ္က်ျပီး အခ်ိန္အေတာ္ၾကာေအာင္ ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ယူ ရတတ္သည္။


Hypothesis: အင္အားၾကီးမားသူကသာ အႏိုင္ရျခင္း (သို႕မဟုတ္) ေတာ္လွန္ေရး ၾကန္႕ၾကာေနျခင္းမ်ား ျဖစ္တတ္သည္။

(၂) တိုက္ရိုက္ထိုးစစ္ႏွင့္ သြယ္၀ိုက္ခံစစ္

အင္အားၾကီးေသာဘက္မွ တိုက္ရိုက္ထိုးစစ္ကို အသံုးျပဳျပီး၊ အင္အားနည္းသူဘက္မွ သြယ္၀ိုက္ခံစစ္ကို အသံုးျပဳျခင္းျဖစ္သည္။ သြယ္၀ိုက္ခံစစ္ဆိုသည္မွာ ေျမေအာက္လွဳပ္ရွားမွဳအသြင္သ႑ာန္ေဆာင္သည္။ ေျမေအာက္လွဳပ္ရွားမွဳ (UG) ဆိုသည္ကို လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး A/S ႏွင့္ ေရာေထြးေျပာေန တတ္ၾကသည္။ ေျမေအာက္ဆိုသည္မွာ လွ်ိဳ႕၀ွက္မွဳ အသြင္ေဆာင္ျခင္းကို ဆိုလိုျခင္း ျဖစ္သည္။ ေသးငယ္ေသာ အစုအဖြဲ႕ေလးမ်ားအေပၚတြင္ အေျခခံျပီး ေျပာက္က်ားလွဳပ္ရွားမွဳျဖစ္သည္။ အဆိုပါေျမေအာက္ လွဳပ္ရွားမွဳတြင္ လူထုအားလွ်ိဳ႕၀ွက္စည္းရံုးေရး၊ ၀ါဒျဖန္႕ခ်ိေရး၊ သတင္း အခ်က္အလက္မ်ား စုေဆာင္းေရး၊ ေျပာက္က်ား လူထုတိုက္ပြဲမ်ား အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရး စသည္မ်ား ပါ၀င္သည္။ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးႏွင့္ လူထု တိုက္ပြဲေပါင္းစပ္ေရးကို အေျခခံထားပါက လက္နက္ကိုင္တြယ္နည္း သင္တန္းေပးျခင္း၊ လက္နက္မ်ား သယ္ေဆာင္ပံ့ပိုးေရး၊ ရန္သူအားေခ်မွဳန္းေရး စသည့္ အမာလိုင္းလုပ္ငန္းမ်ားလဲ ပါ၀င္မည္ျဖစ္သည္။ Non-violent resistance ျဖစ္ပါက လက္နက္ကိုင္တြယ္မွဳဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းမ်ား ပါ၀င္မည္မဟုတ္။ သို႕ျဖစ္ရာ ေျမေအာက္ဆိုသည္ကို လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးႏွင့္ မေရာေထြးမိေစရန္ အေရးၾကီးသည္။ သြယ္၀ိုက္ ခံစစ္သည္ လူထုထဲတြင္ အေျခခံျပီး တပ္ေဖ်ာက္ထားျခင္း ျဖစ္သည့္အတြက္ အထိအရွိ၊ အဖမ္းအဆီး ၾကံဳရမွဳနည္းသည္။ လူထုႏွင့္ ထိေတြ႕မွဳပိုမ်ားသည္။ လိုအပ္ေသာ sanctuary support ႏွင့္ social support ကိုသာ ရရွိပါက လူထုတိုက္ပြဲမ်ား ေဖာ္ေဆာင္ႏိ္ုင္ေရးအတြက္ အသင့္ေတာ္ဆံုး ဗ်ဴဟာျဖစ္သည္။

Hypothesis: အင္အားၾကီးသူမွ အင္အားနည္းသူကို တိုက္ရိုက္ထိုးစစ္ျဖင့္ တိုက္ခိုက္သည့္အခါတြင္ အင္အား နည္းသူက လူထုထဲတြင္ တပ္ေဖ်ာက္ျပီး ေျမေအာက္လွဳပ္ရွားမွဳအသြင္ျဖင့္ သြယ္၀ိုက္ခံစစ္ ျပဳလုပ္ႏိုင္ပါက လူထုကလဲ ေထာက္ခံမည္ဆိုလွ်င္ အင္အားနည္းသူမ်ားဘက္မွ အႏိုင္ရသည္။ သို႕ျဖစ္ရာ အာဏာရွင္ အစိုးရမ်ားသည္ ေျမေအာက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို ေျမေပၚအဖြဲ႕မ်ားထက္ ပိုျပီးေၾကာက္ေလ့ ရွိၾကသည္။

(၃) သြယ္၀ိုက္ထိုးစစ္ႏွင့္ တိုက္ရိုက္ခံစစ္

အင္အားၾကီးသူဘက္မွ သြယ္၀ိုက္ထိုးစစ္အသံုးျပဳျပီး၊ အင္အားနည္းသူဘက္မွ တိုက္ရိုက္ခံစစ္ အသံုးျပဳျခင္း ျဖစ္သည္။ အင္အားနည္းသူမ်ားကို တိုက္ရိုက္တိုက္ခိုက္ျခင္း မျပဳပဲ သပ္လွ်ိဳျဖိဳခြဲျခင္း၊ လူထုႏွင့္ ရန္တိုက္ေပးျခင္း စသည္မ်ားျဖစ္သည္။ ယင္းသို႕ျပဳလုပ္ရာတြင္ ၀ါဒျဖန္႕ခ်ိေရးမွာ အသက္ ေသြးေၾကာျဖစ္သည္။ အင္အားနည္း သူမ်ားဘက္မွ အဆိုပါ၀ါဒျဖန္႕ခ်ိမွဳမ်ားကို တန္ျပန္တိုက္ခိုက္မွဳမ်ား ျပဳလုပ္ရမည္။


Hypothesis: အားနည္းသူမ်ားဘက္မွ တိုက္ရိုက္ခံစစ္ သံုးေနခ်ိန္သည္ အားၾကီးသူမ်ားအတြက္ အခါေကာင္း အခြင့္ေကာင္းအခ်ိန္ျဖစ္သည္။ အဆိုပါအေျခအေနတြင္ တိုက္ရိုက္ထိုးစစ္မလုပ္ပဲ သြယ္၀ိုက္ထိုးစစ္မ်ားႏွင့္သာ အခ်ိန္ျဖဳန္းေနပါက အားၾကီးသူမ်ားဘက္မွ ရွံဳးတတ္ေလ့ရွိသည္။

(၄) သြယ္၀ိုက္ထိုးစစ္ႏွင့္ သြယ္၀ိုက္ခံစစ္

ႏွစ္ဘက္စလံုးမွ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္ျခင္း မျပဳပဲ သြယ္၀ိုက္တိုက္ခိုက္ၾကျခင္းျဖစ္သည္။

Hypothesis: အားၾကီးသူမ်ားဘက္တြင္ လူအင္အား၊ ေငြအင္အား၊ နည္းပညာအားမ်ား အစစအရာရာ သာလြန္တတ္သည္ျဖစ္ရာ ေရရွည္တြင္အားၾကီးသူမ်ားဘက္မွ အႏိုင္ရေလ့ရွိသည္။


နိဂံုး

မည္သည့္ပဋိပကၡမ်ားတြင္မဆို ႏွစ္ဘက္စလံုးတြင္ စီမံခ်က္မ်ား၊ လူအင္အား၊ ေငြအင္အား၊ ႏိုင္ငံတကာ ေထာက္ခံမွဳ ဆိုင္ရာ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္မ်ား ရွိေလ့ရွိသည္။ အင္အားၾကီးသူႏွင့္အင္အားနည္းသူတို႕အၾကားမွ ယွဥ္ျပိဳင္မွဳမ်ားတြင္ လူအင္အား၊ ေငြအင္အားသာလြန္သည့္ဘက္မွ အႏိုင္ရမည္ဟု ယူဆတတ္ေလ့ရွိၾကသည္။ သို႕ရာတြင္ အႏိုင္အရွံဳးမွာ ႏွစ္ဘက္စလံုးမွ ခ်မွတ္ေသာ မဟာဗ်ဴဟာမ်ား၏ strategic interaction မ်ားအေပၚတြင္ မူတည္ေနေၾကာင္းကို ကမၻာတ၀ွမ္း ေတာ္လွန္ေရးမ်ားမွ ထုတ္ႏွုတ္ထားေသာ Hypotheses မ်ားမွ သက္ေသခံေနလ်က္ရွိပါေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရေပသည္။


(မွတ္ခ်က္။ ။ ျမန္မာ့ေတာ္လွန္ေရးတြင္ ဤသေဘာတရားမ်ား သံုးရန္၊ မသံုးရန္ အခ်က္မ်ားကို ထည့္သြင္းထားျခင္း မရွိပါ။ သေဘာတရားသည္ လက္ေတြ႕ႏွင့္ ေပါင္းစပ္မွ အသံုး၀င္မည္ျဖစ္ျပီး၊ သေဘာတရားမပါေသာ လက္ေတြ႕မ်ားသည္လည္း မ်က္မျမင္ပု႑ားမ်ား ဥပမာလို ျဖစ္တတ္ေသာေၾကာင့္ တင္ျပျခင္းျဖစ္ပါသည္။)

ခင္မမမ်ိဳး (၁၁၊ ၄၊ ၂၀၁၀)

မိုင္းအႏၱရာယ္ သိမွတ္ဖြယ္

ခင္မမ်ိဳး

မိုင္းဆိုသည္မွာ

မိုင္းဆိုတာ လူကို ေသေစတတ္တဲ့၊ ဒါမွမဟုတ္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာ ရေစတတ္တဲ့ ေပါက္ကြဲပစၥည္းေတြ ပါ၀င္တဲ့ အရာ၀တၳဳ တခုျဖစ္ပါတယ္။ မိုင္းေတြကို ေျမျပင္ေပၚမွာ ေတြ႕ရွိႏိုင္သလို ေျမၾကီးထဲမွာ ျမွဳပ္ႏွံထားတာေတြလဲ ရွိပါတယ္။ မိုင္းေတြမွာ ဒီဇိုင္းေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳး ကြဲျပားသလို ထိခိုက္မွဳ ျဖစ္ေစႏိုင္မွဳကလဲ ေပါက္ကြဲအားေပၚ မူတည္ျပီး ကြဲျပားပါတယ္။

မိုင္းအသံုးျပဳမွဳ သမိုင္းေၾကာင္း

ပထမကမၻာစစ္အတြင္းမွာ တင့္ကားေတြကို စစ္လက္နက္ပစၥည္းအျဖစ္ စတင္အသံုးျပဳလာခ်ိန္က စျပီး တင့္ကားေတြကို တိုက္ခိုက္ဖို႕ မိုင္းေတြကိုလဲ စတင္အသံုးျပဳလာၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကမၻာ့စစ္တပ္အသီးသီးမွာ မိုင္းေတြကို ရွာေဖြရွင္းလင္းတဲ့ အထူးတပ္ေတြကိုပါ စတင္ ဖြဲ႕စည္းလာၾကပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ကမၻာတလႊားမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ျပည္တြင္းစစ္ေတြမွာ မိုင္းေတြကို တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ အသံုးျပဳလာခဲ့ၾကပါတယ္။

ဘာေၾကာင့္ မိုင္းကို အသံုးျပဳရသလဲ

(၁) စစ္အေျခစိုက္စခန္္းမ်ားကို ကာကြယ္ရန္

(၂) ရန္သူ႕စစ္ေၾကာင္းမ်ားကို လမ္းလႊဲရန္ (သို႕မဟုတ္) သတ္ကြင္းသို႕ ေမာင္းသြင္းရန္

(၃) အခ်ိဳ႕ေသာ လမ္းေၾကာင္းမ်ားကို ရန္သူမ်ား အသံုးျပဳျခင္းမွ ေရွာင္ရွားေစရန္၊ နယ္ေျမစိုးမိုးရန္

(၄) ရန္သူ႕လွဳပ္ရွားမွဳမ်ား ေႏွာင့္ေႏွးၾကန္႕ၾကာေစရန္

(၅) ႏိုင္ငံမ်ားအၾကား က်ဴးေက်ာ္မွဳမ်ားကို တားဆီးေရးအတြက္ နယ္စပ္ေဒသ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရန္

(၆) ရန္သူမ်ားအား ထိခိုက္ဒဏ္ရာရေစရန္၊ ေသေၾကပ်က္စီးေစရန္

ေပါက္ကြဲေစတတ္ေသာ ပစၥည္းအမ်ိဳးအစားမ်ား

(၁) anti-personnel landmines

ဒီမိုင္းအမ်ိဳးအစားမွာ ေျမျမွဳပ္မိုင္းနဲ႕ ဆြဲမိုင္းေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။

(၂) Anti-armor (တင့္ကားမ်ား၊ လက္နက္ၾကီးမ်ား)

တင့္ကားေတြနဲ႕ လက္နက္ၾကီးေတြကို ေဖာက္ခြဲဖို႕ အသံုးျပဳေလ့ရွိတဲ့ မိုင္းအမ်ိဳးအစားျဖစ္ပါတယ္။

(၃) ခဲယမ္းမီးေက်ာက္မ်ား

လက္ပစ္ဗံုး၊ လက္နက္ၾကီးက်ည္၊ ေမာ္တာက်ည္၊ ဒံုးက်ည္၊ က်ည္ဆံ စတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

(၄) လက္လုပ္ဗံုးမ်ား

(၅) ဓာတုပစၥည္းမ်ား

မိုင္းႏွင့္ ေပါက္ကြဲေစတတ္ေသာ ခဲယမ္းမီးေက်ာက္မ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားတတ္ေသာ ပ်က္စီးဆံုးရွံဳးမွဳမ်ား


(၁) ကိုယ္ခႏၶာ ထိခိုက္မွဳ- မိုင္းေတြ ေပါက္ကြဲျခင္းေၾကာင့္ လူေတြ ေသေၾကပ်က္စီးတာ၊ ေျခလက္အဂၤါဆံုးရွံဳးတာ၊ အျမင္အာရံု ခ်ိဳ႕ယြင္းတာေတြ ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။

(၂) စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ထိခိုက္မွဳ- မိမိကိုယ္ကို ယံုၾကည္မွဳ ေလ်ာ့နည္းျပီး သိမ္ငယ္စိတ္မ်ား ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။

(၃) စီးပြားေရးဆိုင္ရာ ထိခိုက္မွဳ- ေျမျမွဳပ္မိုင္းေတြကို လယ္ယာေျမေတြမွာ ျမွဳပ္ႏွံမွဳေတြေၾကာင့္ ကၽြဲႏြားေတြ ေသေၾကပ်က္စီးမွဳဟာ လယ္သမား၊ ယာသမားေတြရဲ႕ စီးပြားေရးကို ထိခိုက္ေစပါတယ္။ လူကို ထိခိုက္ဒဏ္ရာရေစမွဳမွာလဲ ထိခိုက္သူဟာ အိမ္ရဲ႕ စား၀တ္ေနေရးကို ရွာေဖြေနသူဆိုရင္ မိသားစုတခုလံုးရဲ႕ စား၀တ္ေနေရးကို ထိခိုက္ေစႏိုင္ပါတယ္။ စိုက္ပ်ိဳးေျမေတြကို စြန္႕လႊတ္ရမွဳေတြ ရွိေစပါတယ္။

(၄) ဘ၀ရပ္တည္ေရးဆိုင္ရာ ထိခိုက္မွဳ- အဆိုး၀ါးဆံုးကေတာ့ ေသာက္သံုးေရ ရရွိႏိုင္မယ့္ ေနရာေဒသေတြကို မသြားရဲေအာင္ ျဖစ္ေစတတ္ပါတယ္။

ဘာေၾကာင့္ လူေတြ မိုင္းအႏၱရာယ္ရဲ႕ သားေကာင္ေတြ ျဖစ္ၾကရသလဲ

တခ်ိဳ႕က ဒါကို ကံဆိုးလို႕လို႕ ဆိုတတ္ၾကပါတယ္။ အရာအားလံုးမွာ ကံကိုယံုျပီး ဆူးပံုနင္းလို႕ မရပါ။ မိုင္းအႏၱရာယ္ရဲ႕ သားေကာင္ျဖစ္ရသူေတြကို ေလ့လာၾကရာမွာ နယ္ေျမေဒသအေျခအေနကို သိရက္နဲ႕ မလိုလားအပ္တဲ့ စြန္႕စားမွဳေတြ ျပဳလုပ္တတ္သူေတြ အမ်ားအျပား ပါ၀င္ေနတာကို ေတြ႕ၾကရပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ ဒီလို စြန္႕စားမွဳေတြ လုပ္တတ္ၾကသလဲ။

(၁) အမွဳမဲ့၊ အမွတ္မဲ့ေနျခင္း- မိုင္းနင္းျပီးမွ ေသမယ္ဆိုတဲ့ လူဟာ ေသမွာပဲ။ ေရွာင္လို႕ ရမွာ မဟုတ္ပါဘူး လို႕ ယူဆျပီး အမွဳမဲ့၊ အမွတ္မဲ့ေနျခင္း။ အႏၱရာယ္ကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားမွဳ မျပဳျခင္း

(၂) အတင့္ရဲျခင္း- အႏၱရာယ္မွ လြတ္ေျမာက္ထားဖူးသူမ်ားမွ ေနာင္တြင္လည္း လြတ္ေျမာက္မည္ ယူဆျပီး အတင့္ရဲျခင္း

(၃) စြန္႕စားျခင္း- အႏၱရာယ္ရွိမွန္း သိလ်က္ႏွင့္ စြန္႕စားသြားလာလိုစိတ္ရ်ိျခင္း

(၄) စီးပြားေရးလိုအပ္ခ်က္- သံထည္ပစၥည္းမ်ားအား ရွာေဖြေရာင္းခ်ျခင္း (စစ္အတြင္းမွ က်န္ရစ္ေသာ ဗံုးဆန္၊ အေျမာက္ဆန္မ်ားကို ရွာေဖြရင္း အသက္ဆံုးရွံဳးမွဳမ်ား ရွိတတ္ပါတယ္)


မိုင္းႏွင့္ ခဲယမ္းမီးေက်ာက္အႏၱရာယ္ ရွိႏိုင္ေသာ ေနရာေဒသမ်ား

ပ်က္စီးေနေသာ အေဆာက္အအံုမ်ား

ဖုန္းဆိုးေျမ

စစ္တလင္း ေဒသ ကြင္းျပင္မ်ား

ေတာလမ္းမ်ား

ယာယီအေျခစိုက္ စစ္ခန္းခ်ရာေနရာမ်ား

တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားတတ္သည့္ ေဒသမ်ား

စစ္ေၾကာင္းမ်ားသြားလာလွဳပ္ရွားတတ္ေသာ လမ္းမ်ား

စြန္႕ပစ္ထားေသာ စစ္လက္နက္ ပစၥည္းမ်ား

စြန္႕ပစ္ထားေသာ အေဆာက္အဦး၊ ေနရာေဒသမ်ား


အခ်က္ျပအမွတ္အသားမ်ား

အနီးအနားမွ သစ္ပင္မ်ားတြင္ စတုရန္း၊ ေထာင့္မွန္စတုဂံ၊ ၾတိဂံႏွင့္ အႏၱရာယ္ အခ်က္ျပအမွတ္အသားမ်ား ရွိတတ္သည္။ အဆိုျပအခ်က္ျပအမွတ္အသားမ်ား မရွိေသာ္လည္း မိုင္းႏွင့္ ေပါက္ကြဲေစေသာ ခဲယမ္းမီးေက်ာက္ အႏၱရာယ္ရွိသည္ဟု ယူဆႏိုင္ေသာ သက္ေသမ်ားမွာ ေသဆံုးေနေသာ တိရစာၦန္မ်ား၊ မိုင္းအစိတ္အပိုင္းမ်ား၊ ဆြဲမိုင္း ၀ါယာမ်ား၊ လံုျခံဳေရး အစို႕အပိတ္မ်ား၊ ပံုမွန္မဟုတ္ေသာ အမိုက္သရိုက္ အစုအပံုမ်ား၊ က်ည္ခြံမ်ား ပ်ံ႕က်ဲေနမွဳမ်ား၊ ပံုမွန္မဟုတ္ေသာ နယ္ေျမေဒသအေျခအေန စသည္တို႕ျဖစ္သည္။

မိမိႏွင့္ အကၽြမ္း မ၀င္ေသာ နယ္ေျမလမ္းခရီးကို သြားေရာက္ပါက လိုက္နာေဆာင္ရြက္ဖြယ္မ်ား

(၁) နယ္ေျမခံလူထုႏွင့္ တာ၀န္ရွိသူမ်ားအား လံုျခံဳေသာ လမ္းေၾကာင္းကို ေမးျမန္းရန္

(၂) ေတာလမ္းခရီး အသံုးျပဳျခင္းမွ ေရွာင္ရွားရန္

(၃) လမ္းေၾကာင္းႏွင့္ ေလွကားေထာင့္ စသည္မ်ားမွ အတားအဆီးမ်ားကို သတိျပဳရန္

(၄) မိမိ မျမင္ဖူးေသာ ပစၥည္းတစံုတရာကို ေတြ႕ပါက ကိုင္တြယ္ၾကည့္ရွဳျခင္းမွ ေရွာင္ရွားရန္


သံသယျဖစ္ဖြယ္ ပစၥည္းအား ေတြ႕ရွိပါက မည္သို႕ ျပဳမူေဆာင္ရြက္မည္နည္း

(၁) အနီးသို႕ မသြားပါႏွင့္။ (ပစၥည္းမဟုတ္ပဲ ေပါက္ကြဲမွဳေၾကာင့္ ရေသာ ဒဏ္ရာႏွင့္ လဲေလ်ာင္းေနသူ ျဖစ္ေစကာမူ အေစာတလ်င္ အနီးသို႕ မသြားပါႏွင့္။ ၀န္းက်င္တြင္ ထပ္မံ ေပါက္ကြဲေစတတ္ေသာ မိုင္းမ်ား ရွိေနတတ္သည္)

(၂) မကိုင္ပါႏွင့္

(၃) ပစၥည္းကို ယူေဆာင္ျပီး မလႊင့္ပစ္ပါႏွင့္

(၄) နီးစပ္ရာ တာ၀န္ရွိသူမ်ားကို ဆက္သြယ္ပါ


မိုင္းကြင္းထဲ ေရာက္ေနပါက ျပဳလုပ္ဖြယ္ရာမ်ား

(၁) စိတ္ကို ေအးေအး ထားပါ

(၂) လွဳပ္ရွားမွဳမ်ားကို ရပ္တန္႕ပါ

(၃) မည္သည့္သံသယျဖစ္ဖြယ္ပစၥည္းမ်ားကုိမွ မကိုင္တြယ္ပါႏွင့္

(၄) လူသူမ်ားအနီးအနားတြင္ ရွိပါက ေအာ္ဟစ္အကူအညီေတာင္းပါ။


မိုင္းအႏၱရာယ္ကို လူအမ်ား အဘယ္ေၾကာင့္ သတိျပဳသင့္သနည္း။

မိုင္းအႏၱရာယ္ေၾကာင့္ အနည္းဆံုး ေျခတဘက္ဆံုးရွံဳးၾကရသူမ်ား ကမၻာေပၚမွာ အေျမာက္အျမား ရွိေနပါတယ္။ မိုင္းမ်ားကို ဖယ္ရွားရတာက ထုတ္လုပ္မွဳအတြက္ ကုန္က်စရိတ္ထက္ ပိုမို ကုန္က်လ်က္ရွိပါတယ္။ မိုင္းအႏၱရာယ္သားေကာင္မ်ားရဲ႕ ရွစ္ဆယ္ရာခိုင္ႏွဳန္းမွာ အမ်ိဳးသမီးႏွင့္ ကေလးသူငယ္မ်ားအပါအ၀င္ အရပ္သားျပည္သူလူထုသာျဖစ္ပါတယ္။ မိုင္းအႏၱရာယ္ဟာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာေအာင္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းကို ျခိမ္းေခ်ာက္ေနဦးမွာပါပဲ။


မိုင္းအႏၱရာယ္ကင္းေ၀းေရးအတြက္ ဘာေတြ လုပ္ေဆာင္သင့္သလဲ။

မိုင္းအႏၱရာယ္ ကင္းေ၀းေရးအတြက္ အစိုးရေတြ၊ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ အန္ဂ်ီအိုေတြအပါအ၀င္ ျပည္သူလူထု တရပ္လံုးက ႏိုးႏိုးၾကားၾကား ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္သင့္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာမွာ ျပဳလုပ္ေလ့ရွိတဲ့ လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြကေတာ့

(၁) မိုင္းအႏၱရာယ္ ပညာေပးျခင္း (Mine Risk Education)

ရုပ္ျမင္သံၾကား၊ ေရဒီယို၊ စာနယ္ဇင္း စတာေတြကေနတဆင့္ မိုင္းအႏၱရာယ္ကို လုူအမ်ား သတိထားမိလာေအာင္ ပညာေပးျခင္း

မိုင္းအႏၱရာယ္ျဖစ္ပြားမွဳ ျမင့္မားေသာ ေနရာေဒသမ်ားတြင္ မိုင္းအႏၱရာယ္ ပညာေပးအဖြဲ႕မ်ား ဖြဲ႕စည္းျပီး ေက်းရြာမ်ားတြင္ လွည့္လည္ ေဟာေျပာပညာေပးျခင္း

လူထုအေျချပဳ မိုင္းအႏၱရာယ္ ေလွ်ာ့ခ်ေရး (Community based mine risk reduction- CBMRR) စီမံကိန္းမ်ား အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္း

မိုင္းအႏၱရာယ္သတိျပဳမိေစေရး ေန႕မ်ား သတ္မွတ္ျပီး အခမ္းအနားမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္း

ဆိုင္းဘုတ္မ်ား ေရးဆြဲျပီး လူထုပညာေပးျခင္း

(www.gichd.ch မွ ဓာတ္ပံုျဖစ္ပါတယ္)

(၂) ေျမျမွဳပ္မိုင္း ရွင္းလင္းေရး (Mine Clearance- Demining)


မိုင္းရွင္းေခြးမ်ား အသံုးျပဳျခင္း

UXO (Unexploded Ordnance)မ်ား ရွင္းလင္းျခင္း

စက္ပစၥည္းမ်ား အသံုးျပဳ ရွင္းလင္းျခင္း


(၃) အႏၱရာယ္ သားေကာင္မ်ားအား ကူညီပံံ့ပိုးျခင္း (Victims Assistance)

၂၀၀၉ ခုႏွစ္ Convention on Cluster Munitions (CCM) မွာ သားေကာင္ဆိုတာကို မိုင္းအႏၱရာယ္နဲ႕ အျခား ခဲယမ္းမီးေက်ာက္မ်ား အသံုးျပဳမွဳေၾကာင့္ ကိုယ္ကာယပိုင္းဆိုင္ရာ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရမွဳ၊ စီးပြားေရး ပ်က္စီးဆံုးရွံဳးမွဳ၊ လူမွဳေရး ထိခိုက္နစ္နာမွဳနဲ႕ လူသားတေယာက္ခံစားရမယ့္ အခြင့္အေရးမ်ား ဆံုးရွံဳးရမွဳေတြကို ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရသူမ်ားလို႕ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုထားပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ တိုက္ရိုက္ ထိခိုက္သူေတြ ပါသလို သြယ္၀ိုက္ ထိခိုက္ဆံုးရွံဳးရတဲ့ မိသားစု၀င္ေတြလဲ ပါပါတယ္။ ဒီလို သားေကာင္ေတြကို ႏိုင္ငံေတာ္နဲ႕ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းက ကူညီေစာင့္ေရွာက္ရမွဳ ျပဳလုပ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။


(၄) ကိုယ္စားျပဳ ေလွ်ာက္လဲခ်က္ေပးျခင္း (advocacy)


အႏၱရာယ္ကို လူအမ်ား သတိျပဳမိလာေအာင္ ျပဳလုပ္ျခင္း

မိုင္းအႏၱရာယ္ ကင္းေ၀းေရး လွဳပ္ရွားမွဳမ်ားအတြက္ လူ႕စြမ္းအားႏွင့္ ဘ႑ာေရး အရင္းအျမစ္မ်ား ရွာေဖြအသံုးျပဳျခင္း

ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရႏွင့္ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ မိုင္းမ်ားအသံုးျပဳမွဳႏွင့္ ဖယ္ရွားမွုမ်ားတြင္ ႏိုင္ငံတကာ ဥပေဒမ်ား၏ စံခ်ိန္ စံညႊန္းႏွင့္ အညီ ေဆာင္ရြက္ျခင္း ရွိမရွိ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ျခင္း

အႏၱရာယ္သားေကာင္မ်ား၏ လူ႕အခြင့္အေရးမ်ားကို မီးေမာင္းထိုးျပျခင္း

မိုင္းအႏၱရာယ္ကင္းေ၀းေရးကို ႏိုင္ငံေတာ္ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရး စီမံကိန္းမ်ားတြင္ ပါ၀င္လာေစရန္ ကင္ပိန္းမ်ား ေဖာ္ေဆာင္ျခင္း၊ စည္းရံုးလွံဳေဆာ္ျခင္း

မိုင္းအႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးအတြက္ ဘ႑ာေရး ခြဲေ၀ အသံုးျပဳမွဳ စရိတ္ တိုးျမင့္လာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ျခင္း

ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ေဒသဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ဘ႑ာေရး အဖြဲ႕မ်ားတြင္ မိုင္းအႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရး စီမံခ်က္မ်ား ထြက္ေပၚလာေအာင္ ၾကိဳးပမ္းျခင္း
အစီရင္ခံစာမ်ား ထုတ္ေ၀ျခင္း စတာေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

လူတိုင္း၊ လူတိုင္း မိုင္းနဲ႕ ေပါက္ကြဲေစတတ္ေသာ ခဲယမ္းမီးေက်ာက္မ်ား အႏၱရာယ္မွ ကင္းေ၀းၾကေစရန္ ရည္သန္လ်က္။

ခင္မမမ်ိဳး (၄၊ ၄၊ ၂၀၁၀)

ရည္ညြန္းကိုးကား။

Australia Agency for International Development (2005) Mine Action Strategy, AUSADI

Chris Rush (2009) 'Sri Lanka: Mine Action in a Deteriorating Environment', Journal of Mine Action, 13 (3), Mine Action Information Centre

Geneva International Centre for Humanitarian Mining (2005) Mine Action: Lessons and Challenges, Geneva

Mudhafar Aziz Hamad (2007) 'The Child-to-Adult Method in Mine-risk Education', Journal of Mine Action, 11 (1), Mine Action Information Centre

Salomon Schreuder (2007) 'Iraq Facing the Legacy of Landmines and Explosive Remnants of War', Journal of Mine Action, 11 (2), Mine Action Information Centre

United Nations (2010) Gender Guidelines for Mine Action Programmes, March, 2010

US Department of State (2005) The Landmine Action Smart book, 2nd edition

ဦးညႊတ္ပါသည္ NLD

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အင္အားအႀကီးမားဆံုး ႏိုင္ငံေရး ပါတီႀကီးျဖစ္ေသာ NLD ပါတီ၏ အီးစီစံုညီ ဗဟိုေကာ္မတီ အစည္းအေဝးက နအဖ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည့္ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာႏွင့္ ပါတီမ်ား မွတ္ပံုတင္ျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒ မ်ား တရားမွ်တမႈ မရွိျခင္းေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ရန္ မွတ္ပံုတင္ေတာ့မည္ မဟုတ္ေၾကာင္း ယေန႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ခဲ့ပါသည္။

ထိုဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို NLD ဗဟိုဌာနခ်ဳပ္တြင္ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ NLD ဗဟိုေကာ္မတီ အစည္းအေဝးက ယေန႔ ေန႔လည္ပိုင္းက ဆံုးျဖတ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး အစည္းအေဝးတြင္ ဗဟိုေကာ္မတီဝင္ ၁၁၃ဦး တက္ေရာက္ ခဲ့ၾကပါသည္။ ထိုဗဟိုေကာ္မတီ အစည္းအေဝးကပင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္တကြ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ားကို ခ်က္ျခင္း လႊတ္ေပးရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့ပါသည္။ ထိုဆံုးျဖတ္ခ်က္သည္ နအဖက ယခုႏွစ္အတြင္း က်င္းပမည့္ တဖက္ေစာင္းနင္း ေရးဆြဲထားသည့္ ၂၀၀၈ အေျခခံ ဥပေဒကို မူတည္ၿပီး ျပဳလုပ္မည့္ ေရြးေကာက္ပြဲအေပၚ ႀကီးစြာေသာ သက္ေရာက္မႈ ရွိလာမည္ ျဖစ္ပါသည္။

NLD၏ ဒုတိယ ဥကၠဌ ဦးတင္ဦးက အစည္းအေဝးအၿပီး သတင္းသမားမ်ားကို ေျပာျပရာတြင္ NLD ပါတီသည္ မိမိတို႔ပါတီကို ဖ်က္သိမ္းမည္မဟုတ္ပဲ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို ျပည္သူလူထုမ်ား၊ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုမ်ားႏွင့္ လက္တြဲကာ ပါတီမရွိေတာ့လွ်င္ပင္ ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္သြားမည္ဟု ဆိုပါသည္။ ထို႔အတြက္ စစ္အစိုးရအေနႏွင့္ သူတို႔အားလံုးကို ဖမ္းဆီးသည္ျဖစ္ေစ ႀကိဳက္သလို ေဆာင္ရြက္ ႏိုင္ေၾကာင္း NLD အေနျဖင့္ ဖိႏွိပ္မႈ အားလံုးကို ရင္ဆိုင္သြားရန္ အသင့္ျဖစ္ေနၿပီဟု ေၾကျငာ သြားခဲ့ပါသည္။

ယေန႔ အစည္းအေဝးတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကလဲ သူမ၏ သေဘာထားအျမင္ကို ဗဟိုေကာ္မတီသို႔ ေပးပို႔ခဲ့ပါသည္။ ထိုသေဘာထားကို ယူေဆာင္လာခဲ့သူ ဦးဥာဏ္ဝင္းက ျပန္လည္ေျပာျပရာတြင္ သူမအေနႏွင့္ အခ်က္၆ခ်က္ပါ သေဘာထားအျမင္ကို ေပးပို႔ခဲ့သည္ဟု ဆိုပါသည္။ ထိုသေဘာထားမ်ားမွာ-

၁။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒကို လံုးဝလက္မခံႏိုင္ပဲ ေရႊဂံုတိုင္ ေၾကျငာခ်က္ကိုသာ ဆက္လက္ ကိုင္စြဲ သြားရန္၊

၂။ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ ဥပေဒမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား မွတ္ပံုတင္ျခင္း ဥပေဒမ်ားသည္ တရားမွ်တမႈ လံုး ဝ မရွိ။

၃။ NLD ပါတီသည္ သူမပိုင္ပါတီ မဟုတ္သလို မည္သူတဦးေယာက္မွ တသီးပုဂၢလ ပိုင္ဆိုင္ျခင္း မရွိ။
၄။ ပါတီတြင္း အုပ္စုဖြဲ႔မႈစည္းရံုးမႈမ်ားကို လက္မခံ ။

၅။ NLD ပါတီအေနႏွင့္ ဆက္လက္ ရပ္တည္ႏိုင္ျခင္း မရွိလွ်င္ပင္ သူမအေနႏွင့္ ျပည္သူလူထုအတြက္ ဒီမို ကေရစီ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္မ်ား ရရွိသည္အထိ ဆက္လက္ တိုက္ပြဲဝင္သြားမည္။

၆။ စစ္အစိုးရ အေနႏွင့္ NLD ကို ဖ်က္သိမ္းလိုက္လွ်င္လည္း NLD သည္ ပ်က္စီးသြားမည္ဟု မယူဆ ။

စသည္တို႔ ျဖစ္ပါသည္။

ထို ဆံုးျဖတ္ခ်က္သည္ NLD ပါတီအတြက္ သမိုင္းဝင္ေစမည့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုကဲ့သို႔ ဆံုးျဖတ္ျခင္း အတြက္ NLD သည္ စစ္အာဏာရွင္မ်ားႏွင့္ ထိပ္တိုက္ ရင္ဆိုင္ရေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။ ၿငိမ္းခ်မ္း ေသာ နည္းလမ္းကိုသာ ကိုင္စြဲထားသည့္ NLD အတြက္ လက္ရွိအာဏာကို စစ္အာဏာသိမ္း ခ်ဳပ္ကိုင္ထားသူ စစ္အုပ္စု၏ ဖိႏွိပ္မႈ အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ရင္ဆိုင္ရေပေတာ့မည္။ ပါတီကို မတရား ဖ်က္သိမ္းခံရ ႏိုင္သည္ကို သိလွ်က္ ၊ မိမိတို႔ကို အခ်ိန္မေရြး ဖမ္းဆီးႏိုင္သည္ကို သိလွ်က္ႏွင့္ပင္ ထိုဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို တညီတညြတ္တည္း ခ်မွတ္ခဲ့ ၾကျခင္းသည္ သူတို႔၏ အံ့ခ်ီးဘြယ္ရာ သတၱိကို ျပလိုက္ျခင္းလည္း ျဖစ္သည္။

အကယ္၍ NLD ကသာ ယေန႔ အစည္းအေဝးတြင္ မွတ္ပံုတင္မည္ဟု ဆံုးျဖတ္ခဲ့ပါလွ်င္၊ စစ္အာဏာရွင္တို႔ စိတ္ႀကိဳက္ တဖက္သတ္ ေရးဆြဲထားေသာ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒသည္လည္းေကာင္း တဖက္ ေစာင္းနင္း ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒမ်ားသည္လည္းေကာင္း သက္ဝင္လာေတာ့မည္ ျဖစ္ေပသည္။

အာဏာလက္ရွိ လက္မဲ့ကို မစဥ္းစားပဲ တရားဝင္မႈကိုသာၾကည့္လွ်င္၊ စစ္အုပ္စုသည္ ၁၉၈၈ခုႏွစ္ ျပည္သူ တို႔၏ သေဘာဆႏၵကို ဆန္႔က်င္၍ အေလာင္းခ်င္းထပ္ေအာင္ ပစ္သတ္ကာ အာဏာသိမ္းခဲ့ သူမ်ားျဖစ္ၿပီး ၊ NLD သည္ ၁၉၉၀ ခုနွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ျပည္သူလူထု၏ တခဲနက္ ေထာက္ခံမႈျဖင့္ အႏိုင္ရကာ လူထုက အာဏာ အပ္ႏွင္းခဲ့ေသာ ပါတီျဖစ္သည္။ ထိုအခ်ိန္က စစ္အုပ္စုေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေစာေမာင္ ကိုယ္တိုင္ ထိုေရြးေကာက္ပြဲသည္ တရားမွ်တပါသည္ဟု ဝန္ခံခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။ မည္သူက တရားဝင္သည္ကို ႏိႈင္းယွဥ္၍ပင္ မရပါ။ လက္နက္ရွိရံုမွ်ျဖင့္ တရားမဝင္သူက တရားဝင္သူကို ဖ်က္သိမ္းလွ်င္ စုစည္း ၿငိမ္းခ်မ္းစြာျဖင့္ ရင္ဆိုင္ၾကရံု သာရွိသည္။

တကယ္က ယခုဆံုးျဖတ္ခ်က္သည္ ယေန႔တက္ေရာက္လာၾကေသာ ဗဟိုေကာ္မတီဝင္ ၁၁၃ ဦး၏ သေဘာ ထားသာ မဟုတ္ပဲ ၄င္းတို႔ ကိုယ္စားျပဳလာၾကေသာ ျပည္နယ္၊ တိုင္း၊ ၿမိဳ႔နယ္ အသီးသီးမွ ပါတီဝင္ အားလံုး၏ သေဘာထားသာ ျဖစ္သည္။ ထို႔အတူ ျပည္သူလူထုက အာဏာလြဲအပ္ထားေသာ ပါတီျဖစ္သျဖင့္ ျပည္သူ လူထု တရပ္လံုး၏ သေဘာထားလည္း ျဖစ္ပါသည္။ တနည္းဆိုရလွ်င္ NLD သည္ သူ႔အား ယံုၾကည္စြာ ေထာက္ခံခ့ၾကေသာ ျပည္သူလူထုမ်ား အေပၚတြင္ တင္လာသည့္ စစ္ကၽြန္ျပဳေရး တံပိုးႀကီးကို ရိုက္ခ်ိဳးလိုက္ၿပီ ျဖစ္သည္။

နအဖ အေနႏွင့္ မည္သို႔ပင္ သပ္လွ်ိဳ၊ ၿဖိဳခြဲ ဖိႏွိပ္ကာ NLD ပါတီ တရပ္လံုးကို ေျခမႈန္းလိုက္ေသာ္မွ ထိုသမိုင္းဝင္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ပ်က္ျပယ္ေစႏိုင္ေသာ အေၾကာင္း တစံုတရာ မရွိပါ။ အာဏာရပါတီ NLD အေပၚ ဖိႏွိပ္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ မွန္သမွ်သည္ ႏိုင္ငံတကာ ရာဇဝတ္ တရားရံုး(ICC) တြင္ တရားစြဲဆိုစရာ သက္ေသခံ ခ်က္မ်ား အျဖစ္ကို ေရာက္ရွိလာမည္သာ ျဖစ္သည္။

မည္ကဲ့သို႔ေသာ ေႏွာင့္ေႏွးမႈမ်ား ရွိခဲ့သည္ျဖစ္ေစ လက္ရွိ အေျခအေနတြင္ NLD သည္ သူတို႔အား ယံုၾကည္ ေလးျမတ္စြာ ေထာက္ခံခဲ့ေသာ ျပည္သူလူထုႀကီး တရပ္လံုးအတြက္ ထိုက္တန္စြာ ျပန္လည္ အလုပ္အေၾကြး ျပဳခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။ မၾကာေသးခင္ကမွ အက်ဥ္းေထာင္က ျပန္လည္ လြတ္ေျမာက္လာခဲ့သူ NLD ဒုတိယ ဥကၠဌ ဦးတင္ဦး တင္စား ခ်ီးက်ဴးခဲ့သည့္ ျမန္မာျပည္မွ ဂႏၵီ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ သူမဘဝတခုလံုးႏွင့္ ရင္းႏွီးကာ ေပးဆပ္ေနသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား တိုင္းရင္းသား ျပည္သူလူထုမ်ားအတြက္ သူမကဲ့သို႕ပင္ ေပးဆပ္ အလုပ္ အေကၽြးျပဳရန္ သူမ ဦးေဆာင္ခဲ့သည့္ ပါတီကို ေျပာင္ေျမာက္စြာ လမ္းညႊန္ျပသခဲ့ပါၿပီ။

သို႔ျဖစ္ပါ၍ ျမန္မာျပည္၏ ဂႏၵီ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ မိမိတို႔ အတြက္ မငဲ့ကြက္ပဲ ျပည္သူလူထုမ်ား ေပၚ တြင္ တင္ေနသည့္ စစ္ကၽြန္တံပိုးကို ရိုက္ခ်ိဳးခဲ့ၾကသည့္ NLD ဗဟိုေကာ္မတီဝင္မ်ားႏွင့္တကြ ပါတီဝင္မ်ား အားလံုးကို ေလးစားစြာျဖင့္ ဦးညႊတ္ ဂုဏ္ျပဳ မွတ္တမ္းတင္အပ္ပါသည္။

ေရႊဝါေရာင္ သတင္းလႊာ၏ ျပည္တြင္းသတင္းေထာက္ ေပးပို႔လာသည့္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား အေပၚ Saffron Mail Letter Group မွ သံုးသပ္တင္ျပပါသည္။

Global Action for Burma (GAB) calls for Chinese Government co-operation of United Nations Security Council action on Burma

Global Action for Burma (GAB) calls for Chinese Government co-operation of United Nations Security Council action on Burma

24 March 2010

wednesday

Dear UNSC members

Global action for Burma (GAB) calls for the world leaders to discuss Burma crisis at the United Nations Security Council in order to take practical action on Burma since Burma crisis is in its critical situation. The recent so-called electoral laws clearly show that ruling junta doesn’t have the will to see the national reconciliation in Burma.

Global action for Burma (GAB) strongly supports the United Kingdom Prime Minster Gordon Brown called for the urgent UN meeting. We express our appreciation over Mr Brown’s courageous timely action taken and we also take note that United Nations Secretary-General Ban Ki-moon requested the meeting of the Group of Friends of the Secretary-General on Myanmar [Burma] on March 25.

Our lives and rights are robbed by military regime for half the century and this is the time that UNSC must take action practically. World leaders should be aware that they cannot ignore the injustices in Burma but also they have the responsibly to protect the oppressed people since it is the duty of all the mankind.

Aung San Suu Kyi once said that “It is even appropriate or justified for the international community carries out the responsibility to intervene in the internal affairs of another country whose power are creating hell for the population. The international community as a whole should recognise that it has got responsibilities. It can’t ignore grave injustices that are going on within the borders of any particular country.”

We would like to call for world leaders to work collectively together to find the solution for Burma crisis and we would like to urge all the justice loving people around the world to call for United Nations Security Council to take practical action on Burma.

We would like to affirm here that Burma crisis is not the internal affair of one country but the affair of humanity and the affair of international community. We know that UN is there standing for facilitating cooperation in international law, international security, human rights, and the achieving of world peace and we want to express our perception that failure to take timely action on the perpetrators is tantamount to agree committing atrocities in Burma.

Global Action for Burma (GAB) earnestly calls for the Chinese government to:

· stop protecting criminal military regime in Burma

· not to use the VETO for the sake of 50 million people of Burma

· support the oppressed people of Burma in the name of humanity

Global Action for Burma (GAB) calls for the United Nations Security Council to:

· declare that it won’t recognize junta’s planned 2010 election and its results

· declare junta’s sham 2008 constitution as NULL and VOID

· declare that it will recognise Aung San Suu Kyi led CRPP¹, as the legitimate Government of Burma if should “Interim Government” be formed mandated by 1990 general election

For more information regarding the Global Action for Burma (GAB) action on United Nations Security Council and Chinese government, please contact organizers on behalf of Global Action for Burma (GAB) to:

Ko Kyaw Zaw Wai (Canada)

Canadian Campaign for Free Burma (CCFB)

1-416-358-2318, zaw.w.kyaw@gmail.com

Ko Yin Aye (USA)

Free Burma Federation (FBF)

1-2407532397, yindbso@gmail.com

Ko Ko Aung (Japan)

Democratic Federation of Burma (DFB)

090-1506-2893, kokoaung_dfbjp@yahoo.com

Ko Kyaw Than (India)

All Burma Students League (ABSL)

91-9810601506, dawnstar88@gmail.com

Ko Yin Htwe (Thailand)

Burma Political Prisoner Union (BPPU)

66845755416, yinhtwe@gmail.com

Ko Tay Zar Tay (Denmark)

Aktionsgruppe for Demokrati i Burma (ADB-dk)

004522838096, tayzar.tay@gmail.com

Ko Myo Thein (UK)

Burma democratic Concern (BDC)

442084939137, myothein@bdcburma.org

1. CRPP, “The Committee Representing The People’s Parliament”, is formed on 16 September 1998 with the elected MPs of 1990 election including the MPs from the National League for Democracy (NLD) and from ethnics parties after the military junta ignored to recognize the 1990 election results. Because sovereign power lies with the people and because the people have freely made their choice in 1990 election, the CRPP was formed accordingly.

Global Action for Burma (GAB) is founded with democratic and ethnics organizations based inside Burma and in abroad working collectively together to free Burma to restore democracy, human rights and rule of law, and to establish genuine democratic federal union where everyone can enjoy freedom of speech, press, beliefs, assembly and rule of law that emphasizes the protection of individual rights.

with respecfully
Tay Zar Tay
Director
Aktionsgruppe for demokrati i Burma (ADB-dk)

Dissident Groups Call for UN Security Council Burma Session

By KYAW THEIN KHA Tuesday, March 23, 2010

More than 150 Burmese dissident groups, local and in exile, called on the United Nations Security Council on Tuesday to hold an “urgent discussion” on Burma and appealed to China not to use its veto.

A three-page statement was sent to the UN Security Council and Chinese embassies around the world, appealing for support for the people of Burma.

“The UN Security Council needs to take action on the Burmese military government,” said Myo Thein, director of the Burma Democratic Concern, one of the groups signing the appeal. “We call on the UNSC for an urgent discussion about Burma and on China to support the UNSC's decision and not to use its veto.”

Other groups joining the appeal include the Canadian Campaign for Free Burma, Free Burma Federation, Democratic Federation of Burma, All Burma Students League, Burma Political Prisoners Union, Denmark's Aktiongruppe for Demokratii Burma and the Burma Democratic Concern.

UN Secretary-General Ban Ki-moon will convene a meeting of the Group of Friends of Burma on March 25.

The Group of Friends of Burma was formed in December 2007 and comprises representatives of Australia, Britain, China, France, India, Indonesia, Japan, Norway, Russia, Singapore, Thailand, the US and Vietnam, as well as the country holding the presidency of the European Union.

“We strongly support the meeting with the Friends of Burma,” said Myo Thein. “But it's not enough for solving the problems of Burma. The problems of Burma should be solved at UN Security Council level.”

ရွင္သန္ခြင့္ (၀တၳဳတို)

ခင္မမမ်ိဳး

(၁)

“ကိုၾကီးသေဘာကေတာ့ သူ႕ကို ဆက္ျပီး မဆန္႕က်င္ၾကေစခ်င္ဘူး။ သူစီမံခန္႕ခြဲေပးတာေတြကိုပဲ လိုက္နာေစ ခ်င္တယ္”

“ရွင္”
“ဗ်ာ”

အာေမ႗ိတ္သံမ်ားထြက္ေပၚလာျပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ ဧည့္ခန္းတခုလံုး အပ္က်သံပင္ မၾကားရ ေလာက္ေအာင္ ျငိမ္သက္ တိတ္ဆိတ္သြားသည္။

“ခင္ဗ်ားမတရားဘူး။ ခင္ဗ်ားကို ေခါင္းေဆာင္ဆိုျပီး တပ္ဦးမွာ ထားခဲ့တာ။ ခင္ဗ်ားကို ၀န္းရံေပးရမယ္ဆိုျပီး နာ စရာရွိရင္ က်ဳပ္တို႕က ေရွ႕ဆံုးကေန အနာခံခဲ့ၾကတာ”

အတန္ၾကာ တိတ္ဆိတ္ေနမွဳကို ျဖိဳခြဲ၍ ထြက္ေပၚလာသည့္ အသံက ညီေထြးေလး အသံ။

“ဘာလဲ။ ခုေတာ့ ကိုၾကီးက ေၾကာက္ေနျပီလား။ ကိုၾကီးရဲ႕ ရဲရဲေတာက္ စကားလံုးေတြေၾကာင့္ မေလးတို႕က ပါခဲ့ၾကတယ္။ ကိုၾကီးကို အျပည့္အ၀ ယံုၾကည္ျပီး ေခါင္းေဆာင္ေနရာ ေရြးခဲ့ၾကတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ျပီးကာမွ ကိုၾကီးက ပေထြးဆန္႕က်င္ေရးဆိုတဲ့ စကားကိုေတာင္ ရဲရဲမေျပာလို႕ မေလးတို႕ ေျပာေပးခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလို ေျပာလို႕ အရိုက္ခံရ၊ အနာခံရရင္လဲ ကိုၾကီးက မသိခ်င္ေယာင္ပဲ ေဆာင္ေနတယ္။ ဒီအထိ မေလးတို႕ သည္းခံတယ္။ ေရငံုႏွဳတ္ပိတ္ေနခဲ့တယ္။ အေျခအေနအရ ကိုၾကီး လုိအပ္လို႕ လုပ္တာပါလို႕ပဲ ေျဖသိမ့္ ေတြးေပးခဲ့တယ္။ ကိုၾကီးကို မေလးတို႕ ယံုခဲ့ၾကတယ္။ ခုေတာ့ အလကားပဲ။ မေလးတို႕ ယံုၾကည္မွဳေတြကို အလြဲ သံုးစား လုပ္ခံလိုက္ရျပီ”

ညီေထြးေလးရဲ႕ စကားသံဆံုးေတာ့ မေလးက ၀င္ေျပာသည္။ ကိုၾကီးက အင္းမလုပ္၊ အဲမလုပ္။ မွဳန္ကုပ္ကုပ္ မ်က္ႏွာျဖင့္ အားလံုးကို ျပန္ၾကည့္ေနသည္။

“မေလး။ နင္ဘာမွ အပိုေတြ ေျပာမေနနဲ႕ေတာ့။ ငါနင္တို႕ကို ဘယ္ႏွစ္ခါ ေျပာခဲ့လဲ။ ကိုၾကီးဆီမွာ ငါတို႕တအိမ္လံုးကို ဦးေဆာင္ျပီး ဟိုလူယုတ္မာကို အာခံရဲတဲ့ သတၱိမရွိပါဘူးဆိုတာကိုး။ ငါတို႕ အားလံုးက အဲဒီလူယုတ္မာကို ဆန္႕က်င္ေနလို႕ သူက ငါတို႕ထဲ ပါလာတာ။ သူက ငါတို႕အားလံုးထဲမွာ အၾကီးဆံုးမို႕ ငါတို႕က ေခါင္းေဆာင္ေရြးခဲ့ၾကတာ မဟုတ္ဘူးလား။ ဒါေပမယ့္ ဒီလို ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ျပီးတဲ့ အခါမွာ ဘယ္ႏွစ္ၾကိမ္မ်ား ငါတို႕ေရွ႕က ရပ္တည္ေပးခဲ့လို႕လဲ။ ငါတို႕ ေပၚေပၚထင္ထင္နဲ႕ လူယုတ္မာၾကီးကို ဆန္႕က်င္ရင္ေတာင္ သိပ္မတက္ၾကြဖို႕ သူုက ေခၚျပီး သတိေပးေနေသးတာပဲ။ ဒီကတည္းက ငါေျပာေနတယ္။ လူယုတ္မာ ဆန္႕က်င္ေရးမွာ သူ႕ကိုပဲ ေရွ႕တန္းတင္ျပီး ပံုမအပ္ပါနဲ႕။ ရွံဳးလိမ့္မယ္လို႕။ နင္တို႕ လက္မွမခံၾကတာပဲ။ ငါ႕ကို ေတာင္ အျပစ္ျပန္တင္ေနေသးတယ္။ ခုေတာ့ နင္တို႕ ေခါင္းေဆာင္ၾကီးက လူယုတ္မာကို လက္ခံျပီး လူယုတ္မာရဲ႕ စီမံခ်က္ကိုေတာင္ လိုက္လုပ္ေပးမယ္ ေျပာေနတယ္။ ေကာင္းေသးလား။ ဒီမွာ ကိုၾကီး။ ၀ါအရ ခင္ဗ်ားကို က်ဳပ္ေလးစားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ခင္ဗ်ားရဲ႕ လုပ္ရပ္နဲ႕ အေတြးအေခၚေတြကိုေတာ့ မေလးစားႏိုင္ဘူး။ ခင္ဗ်ားက ဒူးေထာက္ဆိုတာနဲ႕ လိုက္ေထာက္ေပးမယ့္ သူငယ္ႏွပ္စားထဲမွာ က်ဳပ္မပါဘူး။ အခုကစျပီး ခင္ဗ်ားကို ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ အသိအမွတ္မျပဳႏိုင္ဘူး။ ခင္ဗ်ား လုပ္ခိုင္းတာေတြလဲ က်ဳပ္မလုပ္ႏိုင္ဘူး။ ရွင္းေအာင္ ေျပာထားမယ္”

“ေဖၾကီးရယ္၊ ရွက္ဖို႕ေကာင္းလိုက္တာ။ ဘာလို႕ ဒီလို အေတြးမ်ိဳးေတြ ၀င္ေနရတာလဲ။ သမီးမွာေတာ့ ေဖၾကီးရဲ႕ မ်ိဳးဆက္ျဖစ္ရတာကို ဂုဏ္ယူလိုက္ရတာ။ ေဖၾကီးဟာ တအိမ္လံုးရဲ႕ အခက္အခဲေတြကို ေျပလည္ေအာင္ လုပ္ေပးဖို႕ ၾကိဳးစားေနတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ၾကီးအေနနဲ႕။ ခုေတာ့သြားျပီ။ သိပ္ရွက္ဖို႕ ေကာင္းတာပဲ”

ကိုၾကီးရဲ႕ သမီး ဇင္မာေအာင္ကပါ ၀င္ေျပာသည္။ ေျပာရင္းႏွင့္ မ်က္ရည္မ်ားက်ေနေပမယ့္ ကိုၾကီး မ်က္ႏွာေပၚက ခက္ထန္္တင္းမာမွဳေတြက ေပ်ာက္မသြား။ သူလုပ္တာ မွန္သည့္အေနျဖင့္ ခပ္တင္းတင္း ျပန္ေျပာ သည္။

“ဇင္မာေအာင္။ ျငိမ္ျငိမ္ေနစမ္း။ ငါေမြးလို႕ နင္လူျဖစ္လာတာပါ။ ငါ့ကို ျပန္အာခံမေနနဲ႕။ ငါက ဒါဆို ဒါပဲလုပ္”

ကိုၾကီးရဲ႕ ေအာ္ေငါက္သံအဆံုးမွာ ဇင္မာျငိမ္သြားသည္။ အသံထပ္မထြက္လာေတာ့ေပမယ့္ ကိုၾကီးကို လွမ္းၾကည့္ေနေသာ ဇင္မာ့ မ်က္၀န္းမ်ားရဲ႕ အဓိပၸာယ္ကို သူမနားလည္သည္။ မ်ိဳးဆက္ေဟာင္း အေပၚမွာ မ်ိဳးဆက္သစ္တေယာက္ရဲ႕ အထင္ေသးေသာ အၾကည့္။

မိသားစုတြင္းမွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဌာနဆိုင္ရာ အလုပ္အကိုင္ေတြမွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ေက်ာင္းစာသင္ခန္း ေတြမွာ ပဲျဖစ္ျဖစ္ အျပန္အလွန္ ေလးစားမွဳ ဆိုတာက အလြန္အေရးပါလွသည္။ အိမ္ေထာင္ဘက္ အခ်င္းခ်င္း တေယာက္ကို တေယာက္ အထင္ေသးမွဳရွိလာျပီဆိုလွ်င္ ဒီအိမ္ေထာင္ေရး သာယာမည္မဟုတ္ေတာ့။ အနေႏၱအနႏၱဂိုဏ္း၀င္ မိဘေပမယ့္လဲ အက်င့္စာရိတၱ ယိုယြင္းပ်က္စီးမွဳႏွင့္ လူအမ်ားကို ဆုတ္ယုတ္ ပ်က္စီးေစမွဳေတြေၾကာင့္ သားသမီးမ်ားအား အရွက္ရေစသည္ဆိုလွ်င္ မိဘႏွင့္ သားသမီး ဆက္ဆံေရးမွာ အဖုအထစ္မ်ား ျဖစ္စျမဲ။ သိကၡာတရားႏွင့္ က်င့္၀တ္ကို မေစာင့္ထိန္းေသာ ဆရာမ်ားကိုလဲ ဘယ္လို ေက်ာင္းသားမ်ိဳးကမွ အထင္တၾကီး ဆည္းကပ္မည္ မဟုတ္။ အဖြဲ႕အစည္းတြင္လည္း ထိုနည္းလည္းေကာင္း။ မ်ိဳးဆက္ေဟာင္းမ်ားရဲ႕ အေတြး အေခၚနဲ႕ လုပ္ရပ္ေတြကို မ်ိဳးဆက္သစ္မ်ားက အထင္ေသးလာျပီဆိုလွ်င္ အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ ရွင္သန္ၾကီးထြားမွဳ ေႏွာင့္ေႏွးျပီး အကြဲကြဲ၊ အျပဲျပဲ ျဖစ္လာေလ့ရွိသည္။

ဇင္မာ့ မ်က္၀န္းမ်ားကို ၾကည့္ျပီး သူမအေတြးမ်ားက ဟိုေရာက္ဒီေရာက္ျဖစ္ေနသည္။ ဒီျပႆနာမ်ားရဲ႕ အစ၊ ဟိုး လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာက အေျခအေနေတြကို သူမ ျပန္ျမင္ေယာင္ေနမိသည္။

(၂)

“မလတ္။ ဒါ ကိုစစ္ႏိုင္တဲ့။ ေက်ာင္းတုန္းက ငါတို႕က ေမဂ်ာတူတူပဲ။ ကြဲေနၾကတာ ၾကာျပီ။ တေလာကမွ ျပန္ေတြ႕တာ”

ကိုၾကီးက မိတ္ဆက္ေပးတာေၾကာင့္ ကိုစစ္ႏိုင္ကို လွမ္းၾကည့္လိုက္မိေတာ့ မ်က္လံုးေတြကို ျမင္ရစဥ္မွာပဲ သူမရင္ထဲ ဒိတ္ကနဲျဖစ္သြားသည္။ စိတ္ပညာဘြဲ႕ရ တေယာက္ျဖစ္တာေၾကာင့္ လူေတြရဲ႕ မ်က္လံုးကတဆင့္ အတြင္းစိတ္ကို ျမင္ႏိုင္ေအာင္ ၾကိဳးစားေလ့က်င့္ခဲ့ဖူးသည္။ ကိုစစ္ႏိုင္မ်က္လံုးေတြက မရိုးသား။ ေကာက္က်စ္ စဥ္းလဲမွဳ သ႑ာန္ေလးေတြကို ေတြ႕ေနရသလိုလိုရွိသည္။ သို႕ေပမယ့္ လူမွဳေရး အရမို႕ သူမ ျပန္ႏွဳတ္ ဆက္လိုက္ပါသည္။

“ဟုတ္ကဲ့။ ေတြ႕ရတာ ၀မ္းသာပါတယ္။ အိမ္ကို အလည္လာတဲ့ အတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္”

“ကၽြန္ေတာ္က ေနာက္ဆို ခဏခဏ ေရာက္ျဖစ္ေတာ့မွာ။ ကိုေအာင္နဲ႕ စီးပြားေရး တူတူ လုပ္မလားလို႕”

ကိုစစ္ႏိုင္က လိုသည္ထက္ ပိုေနေသာ အျပံဳးမ်ားျဖင့္ ျပန္ေျပာသည္။ ကိုၾကီးကို လွမ္းၾကည့္မိေတာ့ ကိုၾကီး မ်က္ႏွာက အရမ္းကို ေပ်ာ္ရႊင္ လန္းဆန္းေနတာေၾကာင့္ ဘာမွ ဆက္မေျပာမိေတာ့။ သူငယ္ခ်င္းေဟာင္းႏွင့္ ျပန္ေတြ႕ရလို႕ ေပ်ာ္ေနပံုေပၚသည္။ ႏွစ္ေယာက္သား အတူစားၾက၊ ေသာက္ၾကရန္သာ သြားေရာက္ ျပင္ဆင္ ေပးလိုက္သည္။

ေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ ကိုစစ္ႏိုင္က အိမ္ကို ေခ်ာင္းေပါက္မတတ္လာသည္။ ကိုၾကီးႏွင့္အတူ ပုလင္းတူဘူးစို႕ ေသာက္ၾက၊ စားၾကသည္။ သူမတို႕ တေတြ စိတ္ပ်က္မိေပမယ့္ ကိုၾကီးမ်က္ႏွာေၾကာင့္ မကန္႕ကြက္ျဖစ္ၾက။ သတိႏွင့္ ဆင္ဆင္ျခင္ျခင္ေနရန္သာ သူမညီမေလးမ်ားကို သတိေပးရသည္။ သို႕ေပမယ့္ သူမ သတိေပးရန္ တေယာက္ေတာ့ က်န္ခဲ့ပါသည္။ ဒီေလာက္အထိ ယုတ္မာမယ္ မထင္ထားမိခဲ့တာေၾကာင့္လဲ ျဖစ္သည္။ အသက္ ငါးဆယ္ေက်ာ္ေပမယ့္ အလွေသြးေတြ ေ၀ျဖာေနဆဲျဖစ္ေသာ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ မုဆိုးမ ေမေမ့ကို အပိုင္ၾကံသြားလိမ့္မယ္လို႕ေတာ့ သူမတို႕ ေတြးပင္ မေတြးမိခဲ့ၾကပါ။ မ်ားျပားလွေသာ ေမေမ့အလုပ္ေတြကို ကူလုပ္ေပးရင္း လူအမ်ားအၾကားတြင္ တြဲျပီး နာမည္ထြက္ေအာင္ ၾကိဳးပမ္းတာေတြ၊ ပြဲလမ္းသဘင္ေတြမွာ ေမေမ့ေနာက္က တေကာက္ေကာက္ လိုက္တာေတြ လုပ္ျပီး ဓာတ္ပံုေတြ အတူယွဥ္တြဲထြက္လာေအာင္ ပိုက္ဆံေပး စီမံတာေတြ လုပ္လာေတာ့မွ သူမတို႕ သတိထားမိေပမယ့္ အသိုင္းအ၀ိုင္းၾကားမွာ နာမည္က ထြက္ေနခဲ့ျပီျဖစ္သည္။ မတတ္သာသည့္အဆံုး တရွက္က ႏွစ္ရွက္ မျဖစ္ေအာင္ ေမေမက လက္ထပ္လိုက္သည္။

သို႕ေပမယ့္ စိတ္ဆင္းရဲမွဳေတြေၾကာင့္ ေမေမ အသက္မရွည္ခဲ့ပါ။ ေမေမဆံုးေတာ့ ကိုစစ္ႏိုင္လက္ထဲတြင္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းအားလံုး ေရာက္ေနခဲ့ျပီ။ အိမ္ႏွင့္ ပတ္သက္လို႕သာ ဘယ္သူကမွ ေရာင္းဖို႕ သေဘာမတူၾကတာေၾကာင့္ အေမြဆိုင္အိမ္ၾကီးအျဖစ္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ သူမ်ားလက္ထဲ မေရာက္ပဲ က်န္ေနခဲ့တာ ျဖစ္သည္။ အိမ္ထဲမွာ အတုူေနၾကေပမယ့္ အိမ္ရဲ႕ စီးပြားေရးကို ကိုစစ္ႏိုင္ကသာ ခ်ဳပ္ကိုင္ထားတာေၾကာင့္ သူမတို႕ အိမ္ရွင္မ်ားမွာ တစတစႏွင့္ အရိုးအရင္းကိုက္ရေသာ ကၽြန္ဘ၀သို႕ က်ေရာက္လာၾကသည္။ မေနႏိုင္ေသာ ကိုငယ္က ေက်ာင္းထြက္ျပီး သေဘၤာတက္သြားသည္။ အိမ္ကို ေငြျပန္ပို႕ျပီး မေလးနဲ႕ ညီေထြးေလးတို႕ရဲ႕ ေက်ာင္းစရိတ္ကို ေထာက္ပံ့ရသည္ဆိုေပမယ့္ ေပးတာယူ၊ ေက်ြးတာစားေနရေသာ ဘ၀မွာ လူငယ္ေတြရဲ႕ အနာဂတ္ကား ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ မဲ့ေနဆဲ။ သိပ္ထက္ျမက္တဲ့ မိခင္ေတြရဲ႕ ေျခရာကို သားသမီးေတြ မွီေအာင္ လိုက္ႏိုင္စြမ္း မရွိဖူးဆိုတာ မွန္ေနသလား မသိ။ ေမေမရွိတုန္းက ေမေမ့ကိုသာ အရာရာမွီခိုေနၾကသည္မို႕ ေမေမမရွိခ်ိန္ေတြ သူမတို႕အားလံုး မလုပ္တတ္၊ မကိုင္တတ္ႏွင့္ ကိုစစ္ႏိုင္ ၾကီးစိုးျခယ္လွယ္သမွ်သာ ခံၾကရသည္။ ကိုစစ္ႏိုင္ လက္သပ္ေမြးထားေသာ လူဆိုးလူမိုက္မ်ား၏ ျခိမ္းေျခာက္ အႏိုင္က်င့္မွဳေတြကိုလဲ ခံၾကရေသးသည္။


ေမေမတို႕ လက္ထပ္ျပီးစဥ္တုန္းက သူမတို႕တေတြ စုျပီး ကိုစစ္ႏိုင္ကို အလိုမရွိ လုပ္ခဲ့ၾကသည္။ ေမေမ ဆံုးျပီးေတာ့လဲ ကိုစစ္ႏိုင္ အိမ္ေပၚက ဆင္းရေအာင္ ၾကိဳးပမ္းခဲ့ၾကေသးသည္။ အျပင္းအထန္ ထိပ္တိုက္ ေတြ႕ေနခ်ိန္တြင္ ကိုၾကီးက စင္ေပၚေရာက္လာသည္။ သူရေအာင္ ေဆြးေႏြးျဖန္ေျဖေပးမည္လို႕ ဆိုခဲ့သည္။ ဒါေၾကာင့္ သူမတို႕ အားလံုး တညီတညာတည္း ကိုၾကီးကို ေခါင္းေဆာင္ေရြးခဲ့ၾကသည္။ သို႕ေပမယ့္ ကိုစစ္ႏိုင္က သူ႕လက္ထဲ အကုန္ေရာက္ေနသည့္ ၾကီးစိုးျခယ္လွယ္ခြင့္ကို လြယ္လြယ္ႏွင့္ မစြန္႕။ တေမဂ်ာတည္း အတူ ေက်ာင္းတက္ခဲ့သည့္ ကိုၾကီးရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္မွဳ အရည္အခ်င္း ဆိုတာကိုလဲ သူက အတြင္းသိ၊ အစင္းသိ။

ပုလင္းတူ၊ ဗူးစို႕ ျဖစ္ခဲ့သူ အခ်င္းခ်င္းဆိုေတာ့ ဘယ္လို အခ်ိန္ေရာက္ရင္ ဘယ္လိုအထာေပးရမည္ကို နားလည္ ျပီး သား။ “ေဆြးေႏြးၾကတာေပါ့ကြာ။ မင္းညီေတြ၊ ညီမေတြ မကၽြံလာေအာင္သာ မင္းထိန္းေပး” ဆိုျပီး ငါးရံ့ဆီႏွင့္ ငါးရံ႕ျပန္ေၾကာ္ထားခဲ့သည္။ အေျခအေနေတြကို ေတြ႕ေနေပမယ့္ ကိုၾကီးကို ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ေရြးထားခဲ့ သည္မို႕ သူမတို႕ေတြ မေျပာရက္၊ မဆိုရက္၊ မေ၀ဖန္ရက္ၾက။ သူမတို႕ အခ်င္းခ်င္းကြဲေနရင္ ကိုစစ္ႏိုင္က ႏြားကြဲတုန္း၊ က်ားဆြဲ လုပ္လာမွာ စိုးလို႕ ျငိမ္ကုပ္ေနခဲ့ၾကသည္။ သို႕ေပမယ့္ အခုေတာ့ ေျပာရေတာ့မည္။ မေျပာလို႕ မျဖစ္ေတာ့။ ႏြားက ကြဲတာ မဟုတ္ပဲ ေခါင္းေဆာင္ႏြားလားက က်ားရဲတြင္းထဲကို ခုန္ဆင္းဖို႕ပင္ ခိုင္းေနျပီျဖစ္သည္။ သူမို႕ လုပ္ရက္ေလျခင္း၊ သူမို႕ ေျပာရက္ေလျခင္း။ အေတြးမ်ားႏွင့္အတူ သူမ မ်က္ရည္၀ဲ လာသည္။ မျဖစ္ေတာ့။ ကိုၾကီးကို သူမ စကားသြားေျပာမွ ျဖစ္ေတာ့မည္။ တားမွ ျဖစ္ေတာ့မည္။

(၃)

“ငါတို႕သူ႕ကို ဆန္႕က်င္ေနတာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာခဲ့ျပီဟာ။ ထိေရာက္မွဳမွ မရွိတာပဲ။ ပကတိ အေျခအေန မွန္ကို နားလည္လက္ခံရမယ္ေလဟာ”

ကိုၾကီးက စိတ္ဓာတ္က်ေနေသာ အသံျဖင့္ တိုးတိုးေလး ေျပာသည္။ မာရသြန္ခရီးကို မီတာ (၁၀၀) အေတြးနဲ႕ ကိုၾကီး ၀င္ ေျပးခဲ့တာ ျဖစ္မယ္လို႕ သူမ ေတြးလိုက္မိသည္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ သူေျပာတာကို အရင္နားေထာင္ဖို႕ ဆံုးျဖတ္လိုက္မိသည္။ ေရွ႕ဆင့္ေနာက္ဆင့္ ေမာင္ႏွမမို႕ သူမတို႕ ႏွစ္ေယာက္က အနီးစပ္ဆံုး ရင္းႏွီးခဲ့ၾက ပါသည္။

“ငါတို႕နဲ႕ သူနဲ႕ တသက္လံုး ဆန္႕က်င္ဘက္ေတြ ျဖစ္ခဲ့ၾကတယ္။ ခုဆို သူ႕ဘက္က ေလွ်ာ့လာျပီဟာ။ ဒီအိမ္ၾကီးကို စီမံခန္႕ခြဲဖို႕ အဖြဲ႕ဖြဲ႕မယ္တဲ့။ သူ႕လူေတြ လဲပါမယ္။ ငါတို႕ထဲကလဲ ပါမယ္။ အတူတူ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ဖို႕။ ဘယ္ေလာက္ေကာင္းတဲ့ အစီအစဥ္လဲဟာ။ ငါလဲ အသက္ၾကီးျပီ။ သူ႕ကို ဆန္႕က်င္ေနရတာလဲ ႏွစ္မ်ားစြာ ၾကာခဲ့ျပီ။ ဘာမွ မရတာထက္စာရင္ ငါ့မိသားစုရဲ႕ ဆက္လက္ရွင္သန္ ရပ္တည္ခြင့္အတြက္ ရသေလာက္ေလး ၀င္ယူမွ ရေတာ့မယ္”

“ရွင္သန္ခြင့္။ ဟုတ္လား ကိုၾကီး။ ကိုၾကီး မိသားစုရဲ႕ ဆက္လက္ရွင္သန္ခြင့္အတြက္ သူစီမံတာကို လက္ခံဖို႕”

“ဟုတ္တယ္ေလဟာ။ အရင္တုန္းကဆို သူပဲ အားလံုးကို ခ်ဳပ္ကိုင္ထားတာ။ ခုဆို လမ္းဖြင့္လာတာပဲ။ ငါ့မိသားစုကို သူအသိအမွတ္ျပဳဖို႕အတြက္ ငါၾကိဳးစားရမယ္။ ရွင္သန္ခြင့္ ဆိုတာ လူေတြအတြက္၊ မိသားစုေတြ အတြက္၊ ေနာက္ဆံုးဟာ တိုင္းျပည္တျပည္အတြက္ အေရးၾကီးဆံုး အရာပဲ”

ဒီေလာက္ဆို ကိုၾကီးရဲ႕ အတြင္းစိတ္ကို တြက္ခ်က္လို႕ ရျပီဆိုတာ သူမ သေဘာေပါက္လိုက္သည္။ သူမတို႕ မွားခဲ့ၾကပါျပီ။ အိမ္ၾကီးထဲမွာ ေနထိုင္တဲ့ မိသားစုသားခ်င္းေတြ အမ်ားၾကီး ထဲကေန သူ႕မိသားစုေလး တခုတည္းကိုသာ ကြက္ျပီး စဥ္းစားတတ္သူကိုမွ တအိမ္လံုးရဲ႕ အေရးအတြက္ ေခါင္းေဆာင္ေရြးမိ ခဲ့ၾကပါ ပေကာလား။ယူက်ံဳးမရ စိတ္ေတြျဖင့္ သူမ စကားစလိုက္မိသည္။

“ျပႆနာေတြကို ငါျပန္ေတြးမိတယ္ဟာ။ ကိုစစ္ႏိုင္ အိမ္ေပၚ ေရာက္လာျပီးေတာ့ ပထမဆံုး ညီေထြးေလးနဲ႕ ျပႆနာ စတက္တယ္ေနာ္။ ျပႆနာစျဖစ္ျပီး ထိပ္တိုက္ျဖစ္ေနတုန္းမွာ နင္က ပါလာခဲ့တယ္။ အဲဒီမွာ နင္က ျပႆနာေတြကို နင္ဦးေဆာင္ေျဖရွင္းေပးမယ္ဆိုလို႕ နင့္ကို ငါတို႕အားလံုးက ေခါင္းေဆာင္ေရြးခဲ့ၾကတယ္။ ငါတို႕ နင့္ကို ေရြးခဲ့ၾကတာက နင့္မိသားစုရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ အေနနဲ႕မဟုတ္ဘူး။ တအိမ္လံုးရဲ႕ အနာဂတ္ကို ဦးေဆာင္ ပဲ့ကိုင္ႏိုင္မယ့္ အိမ္ေခါင္းေဆာင္ အေနနဲ႕ ေရြးခဲ့ၾကတာ။ ငါတို႕ နင့္ကို အရာရာ ပံုအပ္ခဲ့ၾကတယ္။ ငါတို႕ အိမ္ေပၚမွာ ကိုစစ္ႏိုင္ရဲ႕ အုပ္စိုးျခယ္လွယ္မွဳ အာဏာပေပ်ာက္ေရးအတြက္ လုပ္ဖို႕ တပ္ဦးမွာ ထားခဲ့ၾကတယ္။ တအိမ္လံုးကို ကိုယ္စားျပဳျပီး ကိုစစ္ႏိုင္ရဲ႕ မတရားမွဳေတြကို ဆန္႕က်င္ဖို႕ပဲ။ ဒါေပမယ့္ နင္က ကိုယ့္ကိုယ္ကို သိပ္အထင္ၾကီးတယ္။ နင္ေျပာရင္ ကိုစစ္ႏိုင္က လက္ခံမယ္လို႕ ထင္တယ္။ ဆန္႕က်င္ေရး လမ္းေၾကာင္းကို ေသြဖည္ျပီး၊ ေတာင္းဆိုေရး လမ္းစဥ္ကို လိုက္တယ္။ ကိုစစ္ႏိုင္ကလဲ နင့္သူငယ္ခ်င္း အရင္းၾကီးဆိုေတာ့ နင့္အေၾကာင္းကို ေကာင္းေကာင္း သိတယ္ထင္ပါရဲ႕။ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေလးေတြ ေပးျပီး နင့္ကို ၾကိဳးရွည္ရွည္နဲ႕ လွန္ထားတယ္။ နင္ကလဲ ဒါကို မသိဘူး။ အေမတေယာက္လံုး ေပးလိုက္ရတာေတာင္ မမွတ္ေသးဘူး။ ယံုတုန္းပဲ။ ေနာက္ဆံုး နင့္ကို ငါတို႕အားလံုးက ေရြးျပီး၊ ေယာက်္ားခ်င္း စိန္ေခၚ အႏိုင္ယူဖို႕ ၀န္းရံေပးခဲ့တာေတာင္ နင္က ေညာင္နာနာလုပ္ေနလို႕ နင့္မိန္းမနဲ႕ အငယ္ေကာင္ေလး အိမ္ေပၚက ဆင္းသြားရတဲ့ အထိပဲ မဟုတ္လား။ နင့္မိန္းမက အေ၀းမွာ ေရာက္ေနေပမယ့္လဲ ငါတို႕ကို ေမ့မသြားပါဘူးဟာ။ အိမ္ရဲ႕ အေရးအတြက္ ဆက္ျပီး လုပ္ေနတုန္းပဲ။ ကိုစစ္ႏိုင္ကို ဘယ္လို ဆန္႕က်င္ျပီး သူ႕က်ြန္ဘ၀ကေန ငါတို႕ တအိမ္လံုးလြတ္ေအာင္ ဘယ္လို လုပ္ရမလဲဆိုတာ ခုအခ်ိန္အထိ ၾကံဆေပးေနတုန္းပဲ။ နင္က နင့္မိသားစု အေရးပဲ ၾကည့္မယ္လို႕ ေျပာတယ္။ နင့္အေပၚ ယံုၾကည္ခဲ့ၾကတဲ့ ငါတို႕ေတြကို ထည့္မတြက္ရင္ေနပါ။ အေ၀းမွာ ေရာက္ေနတဲ့ နင့္မိန္းမနဲ႕ နင့္သားအငယ္ေလးကေကာ နင့္မိသားစု မဟုတ္ဘူးလား။ ျပီးေတာ့ နင့္သမီး။ နင့္သမီးဟာ ငါတို႕ တအိမ္လံုးရဲ႕ လက္ေပၚမွာ ၾကီးလာခဲ့တာ။ နင္ကသာ နင့္မိသားစုဆိုျပီး ခြဲျခားဆက္ဆံေနေပမယ့္ နင့္သမီး၊ နင့္မ်ိဳးဆက္ကို ငါတို႕က ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္း၊ ဒီအိမ္ၾကီးတခုလံုးရဲ႕ မ်ိဳးဆက္လို႕ သေဘာထားခဲ့ၾကတာ။ သူ႕စိတ္ထဲမွာကလဲ နင့္လို နင္တို႕ မိသားစု ရွင္သန္ခြင့္၊ နင္တို႕ မိသားစု အနာဂတ္ကိုပဲ ၾကည့္ျပီး ကိုစစ္ႏိုင္ရဲ႕ ၾကိဳးကိုင္အုပ္စီးမွဳကို ခံခ်င္တဲ့ စိတ္မရွိဘူး။ ေအး- ရွင္သန္ခြင့္ဆိုလို႕လဲ ငါက ေျပာရဦးမယ္။ နင္က နင့္သူငယ္ခ်င္းေဟာင္း ပုလင္းတူဘူးစို႕ လူယုတ္မာကို ေတာ္ေတာ္ယံုတယ္ ဟုတ္လား။ သူေျပာတာက ရွင္းရွင္းေလးေနာ္။ သူ႕ရဲ႕ စီမံခန္႕ခြဲေရး အဖြဲ႕ဆိုတာမွာ သူ႕ေမြးစားသားေတြဆိုျပီး အိမ္ထဲမွာ ဓားတကိုင္ကိုင္နဲ႕ လမ္းပတ္ေလွ်ာက္ေနတဲ့ စစ္ေသြးရယ္၊ အရက္မူးျပီး ရမ္းကားေနတဲ့ ျဖိဳးေအာင္ရယ္၊ အားအာယားယား အက်ီၤခၽြတ္ျပီး သူ႕ဗလ ၾကီးေၾကာင္း လိုက္ျပေနတဲ့ စြမ္းအားရယ္ေတြက အဓိက ပါမွာ။ ျပီးေတာ့ အိမ္လံုျခံဳေရး တာ၀န္ခံက ကိုစစ္ႏိုင္ကိုယ္တိုင္ပဲ။ သူေရးထားတဲ့ အဖြဲ႕အေၾကာင္း နင္ေသခ်ာေကာ ဖတ္ျပီးျပီလား။ အဲဒီ စီမံခန္႕ခြဲေရး အဖြဲ႕ကို အိမ္လံုျခံဳေရးအရ အခ်ိန္မေရြး ဖ်က္သိမ္းလို႕ ရပါတယ္ဆိုေနမွ။ သူၾကိဳးကိုင္တာမဟုတ္လို႕ ဘာလဲ။ နင့္ကိုေကာ သူက ဘယ္ေလာက္ထိ အေရးေပးမယ္ ထင္လို႕လဲ။ ျခံထဲမွာ တံျမက္စည္းလွဲဖို႕၊ ပန္းပင္ေရေလာင္းဖို႕ တာ၀န္ေလာက္ ရရင္ေတာင္ ကံေကာင္းတယ္မွတ္ပါ။ နင့္ကို သူက လူလိုသူလို သေဘာထားျပီးမ်ား သူ႕အဖြဲ႕ထဲ ပါဖို႕ ေခၚေနတယ္ ထင္လို႕လား။ နင္က အစ္ကို အၾကီးဆံုးဆိုေတာ့ နင့္ကို ခ်ိဳးထားႏိုင္ရင္ ငါတို႕ အားလံုး သူ႕ကို ဆန္႕က်င္ေနတာေတြ ရပ္သြားႏိုင္ျပီဆိုျပီး ပါခိုင္းေနတာ ကိုၾကီးရဲ႕။ ငါတို႕က နင့္ကို မတရားအႏိုင္က်င့္ခံေနရတဲ့ ငါတို႕ တအိမ္လံုးက လူေတြရဲ႕ ေရွ႕မွာမားမားမတ္မတ္ ရပ္တည္ေပးဖို႕ ေခါင္းေဆာင္ၾကီး ေနရာမွာ ထားခဲ့ၾကတာပါဟာ။ တပ္ဦးမွာ ထားခဲ့ၾကတာပါ။ ရွင္သန္ခြင့္ ဆိုတာကို နင္က လူယုတ္မာ ကိုစစ္ႏိုင္ရဲ႕ အသိအမွတ္ျပဳမွဳလို႕ သေဘာေပါက္ေပမယ့္ ငါကေတာ့ ငါတို႕ တအိမ္လံုးရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ၾကီးအျဖစ္ ရွင္သန္ခြင့္ ဆိုတဲ့ တျခား အမ်ိဳးအစားလဲ ရွိေသးတယ္လို႕ ထင္တာပဲ။ နင္ကလူယုတ္မာရဲ႕ စီမံခ်က္ကို လက္ခံမယ္လို႕ စကားစရံု ရွိေသးတယ္။ နင့္အေပၚ ၀န္းရံခဲ့သူေတြရဲ႕ နင့္အေပၚ ျမင္သြားတဲ့ အျမင္ေတြ၊ ေနာက္ဆံုး နင့္မ်ိဳးဆက္ ကိုယ္တိုင္က နင့္ကို ျပန္ၾကည့္ေနတဲ့ မ်က္လံုးေတြကို နင္မေတြ႕ဘူးလား။ နင္လက္ခံလိုက္တာနဲ႕ တအိမ္လံုးရဲ႕ အေရးကို လုပ္ေနတဲ့ တပ္ဦးေနရာကေန နင္ဘာသာနင္ ဖယ္ရွားလိုက္ျပီဆိုတာ သေဘာေပါက္စမ္းပါဟာ ငါတို႕ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ၾကီး လုပ္ခဲ့ဖူးသူက လူယုတ္မာရဲ႕ ဖိနပ္ၾကိဳးကို ခ်ည္ေပးေနရတာကိုေတာ့ ငါ မျမင္ပါရေစနဲ႕။ ငါရင္နာလြန္းလို႕ပါ။ အတိုခ်ဳပ္ဆိုရရင္ နင္ေျပာေနတဲ့ ရွင္သန္ခြင့္ဆိုတာမွာ ႏွစ္မ်ိဳးရွိတယ္ဟာ။ လူယုတ္မာက နင့္ကို အသိအမွတ္ျပဳျပီး သူ႕ရဲ႕ ကၽြန္ေနရာမွာ ထားတာကို ခံယူဖို႕အတြက္ ရွင္သန္ခြင့္နဲ႕ တအိမ္လံုးက နင့္ကို တပ္ဦးမွာ ထားျပီး လူယုတ္မာကို ဆန္႕က်င္ဖယ္ရွားတာေတြမွာ ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ရွင္သန္ခြင့္။ ဒီႏွစ္ခုမွာ နင္တခုခုေတာ့ ေရြးရလိမ့္မယ္။ ငါကေတာ့ နင့္ကို ဒုတိယရွင္သန္ခြင့္ကို ေရြးေစခ်င္တယ္။ ေအး- အဲလိုဆိုလို႕။ ငါတို႕ေတြအားလံုးထဲမွာ နင္က မရွိမျဖစ္ အေရးပါေနလြန္းလို႕ေတာ့ မထင္နဲ႕။ နင္မရွိပဲနဲ႕လဲ ညီေထြးေလး ဦးေဆာင္ျပီး သူ႕ကို ငါတို႕ ဆန္႕က်င္ခဲ့ဖူးပါတယ္ဟာ။ နင္က ေနာက္မွ ေပၚလာခဲ့တာပါ။ ဒါေပမယ့္ နင့္ကို ငါတို႕အားလံုးက ေခါင္းေဆာင္တင္ခဲ့ပါတယ္။ အျမင့္ကို ပို႕ခဲ့ပါတယ္။ ျမင့္တယ္ထင္ျပီး ခုန္ခ်ရင္ေတာ့လဲ နင့္သမိုင္းေပါ့။ ငါဘယ္တတ္ႏိုင္မလဲ။ နင္က ငါ့ထက္ အသက္ၾကီးပါတယ္။ ငါ့ထက္လဲ ပိုျပီး စဥ္းစားဥာဏ္ ရွိလိမ့္မယ္လို႕ ငါယံုပါတယ္။ နင္ေသခ်ာ စဥ္းစားေနာ္ကိုၾကီး။ ဘ၀မွာ ျပင္လို႕ ရတဲ့ အမွားရွိသလို ျပင္လို႕ မရတဲ့အမွားလဲ ရွိတယ္။ ေနာက္ျပန္ဆုတ္လို႕ ရတဲ့ လမ္းဆိုတာ ရွိသလို ေရွ႕တလွမ္းတိုးမိတာနဲ႕ ေထာင္ေခ်ာက္ထဲ က်သြားတတ္တာေတြလဲ ရွိတယ္။ ငါေျပာသင့္လို ေျပာျပီးျပီဟာ။ နင့္ဘာသာပဲ ဆံုးျဖတ္ေတာ့”


ျငင္းခုန္ဖို႕ သြားျခင္း မဟုတ္သည့္အတြက္ သူမ ထထြက္လာခဲ့သည္။ ကိုစစ္ႏိုင္ရဲ႕ ဖိနပ္ကို ၾကိဳးခ်ည္ေပးေနရ ေသာ ကိုၾကီးရဲ႕ ဘ၀ကို မေတြ႕ရပါေစနဲ႕ လို႕ေတာ့ စိတ္ထဲမွာ ဆႏၵေတြ အျပည့္ႏွင့္။


ခင္မမမ်ိဳး (၂၂၊ ၃၊ ၂၀၁၀)